Kalendarium: 5 grudnia 1929 urodził się Stanisław Bareja. 10 najlepszych cytatów z filmów mistrza | JKR: A w Busku….

5 grudnia mija kolejna rocznica urodzin Stanisława Barei. Jeśli chodzi o liczbę zwrotów, które z twórczości przeszły do języka potocznego, to cytaty z filmów Stanisław Bareja spokojnie mogą iść w szranki z klasykami pokroju Mickiewicza i Wyspiańskiego. Nikt, tak jak on i jego współscenarzyści, nie potrafił w zgrabną formę kilku słów ubrać absurdów otaczającej rzeczywistości. Polskie Radio 24 prezentuje subiektywny wybór 10 cytatów z filmów króla komedii.

Stanisław Bareja i Stanisław Tym na planie „Misia”Foto: PAP/ Witold Rozmysłowicz

1. „To jest miś na skalę naszych możliwości”

– Powiedz mi, po co jest ten miś?

– No właśnie: po co?

– Otóż to. Nikt nie wie po co, dlatego nie musisz obawiać się, że ktoś zapyta.

Wielka kukła misia „odpowiadała żywotnym potrzebom naszego społeczeństwa” i była oczywiście wcieleniem cwaniactwa działacza Ryszarda Ochódzkiego, który za jego pomocą zamierzał wyłudzić publiczne pieniądze. FILM: „Miś”

…

6. „Mój mąż z zawodu jest dyrektorem”

Jeden z tych cytatów, które – niestety – okazały się ponadczasowe i przeszły do języka potocznego. „Z zawodu dyrektorami” nazywamy dziś ludzi, którzy niezależnie od aktualnej koniunktury gospodarczej i politycznej, a często też niezależnie od kompetencji, zawsze znajdą się na kierowniczym stanowisku. FILM: „Poszukiwany, poszukiwana”
…

10. Droga do pracy

Na koniec coś, co wyrasta ponad zwykły cytat. Jakoś tak jest człowiek skonstruowany, że bawi go cierpienie (od slapstickowego nadepnięcia na grabie poczynając). Bareja czuł to doskonale, czego najlepszy dowód dał w słynnym dialogu o drodze do pracy z „Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz”. Napisać, że to kolejna satyra na PRL i socjalizm, to jak nie napisać nic. Bareja wykracza tu znacznie dalej, wpisuje się w tradycję pokazywania człowieka współczesnego jako niewolnika nieludzkiego trybu życia, narzuconego przez uprzemysłowienie sięgającą co najmniej „Dzisiejszych czasów” Chaplina. Tradycję wciąż aktualną, bo, czy czytając ten dialog, nie śmiejemy się trochę przez łzy?

– Ja to proszę pana mam bardzo dobre połączenie. Wstaję rano za piętnaście trzecia. Latem to już widno. Za piętnaście trzecia jestem ogolony, bo golę się wieczorem. Śniadanie jadam na kolację, więc tylko wstaję i wychodzę.
– No, ubierasz się pan.
– W płaszcz jak pada. Opłaca mi się rozbierać po śniadaniu?
– Fakt.
– Do PKS mam pięć kilometry. O czwartej za piętnaście jest PKS.
– I zdążasz pan?
– Nie. Ale i tak mam dobrze, bo jest przepełniony i nie zatrzymuje się.  FILM: „Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz”