Kalendarium: 5 października 1950 r. przed RSW w Warszawie rozpoczął się proces IV Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN. Zapadło siedem wyroków śmierci.

70 lat temu, 5 października 1950 roku przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces IV Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Zapadło siedem wyroków śmierci. Wbrew nadziei przeciwstawiali się sowieckiej okupacji Polski. Dramat Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” to równocześnie dramat polskiego podziemia, którego resztki w latach pięćdziesiątych XX wieku ginęły w głębi ubeckich więzień. Walczyli z sowietyzacją Polski, zostali skazani na śmierć. – informuje portal PolskieRadio24.pl

○ Orzeł z dziurą w sercu na krwawym tle w cierniowej koronie – Krzyż Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” 1945–1954 / źródło: historykon.pl

Pokazowy proces

Przed sądem stanęło 10 osób z Zarządu Krajowego WiN, m.in.: pułkownik Jan Rzepecki, założyciel i pierwszy prezes, podpułkownik Jan Szczurek-Cergowski i szefowa łączności zagranicznej Emilia Malessa. Zarzucono im organizowanie dywersji, akty terroru, morderstwa i rabunki, szpiegostwo, a także uchylanie się od powinności wojskowej. Był to pierwszy z głośnych procesów pokazowych stalinowskiej Polski. Propagandowe relacje z procesu pojawiły się w prasie, radiu i Kronice Filmowej.

Sąd wydał wyrok już 3 lutego 1947 roku. Pułkownik Rzepecki został skazany na 8 lat więzienia i był więziony, z przerwami, do 1955 roku. Pozostałe osoby otrzymały kary od 2 do 12 lat więzienia, a jedna – karę śmierci. Zostali oni następnie ułaskawieni przez prezydenta Bolesława Bieruta. Potem jednak niektórzy byli ponownie aresztowani. Emilia Malessa wyczerpana psychicznie i fizycznie, w 1949 roku popełniła samobójstwo.

>>> Więcej o Żołnierzach Wyklętych <<<

Organizacja WiN domagała się opuszczenia Polski przez wojska radzieckie i NKWD oraz zaprzestania prześladowań politycznych i utworzenia apolitycznej armii. Żądała też przeprowadzenia wolnych wyborów, niezależnej polskiej polityki zagranicznej, a także rewizji granicy wschodniej.

○ 1 marca 1951 r. w więzieniu przy Rakowieckiej w Warszawie o godz. 20 rozpoczęła się egzekucja IV Zarządu WiN. Skazani byli kolejno przyprowadzani do tunelu pod Pawilonem X, a następnie zastrzeleni „metodą katyńską”. Ciała zamordowanych pogrzebano sekretnie w nieznanym miejscu. Od 2011 r. 1 marca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, święto państwowe, które ma na celu uczczenie żołnierzy antykomunistycznego podziemia./ źródło: niezlomni.com

Rozpaczliwa sytuacja polskiego podziemia

Po upadku Powstania Warszawskiego widać było, że sowieci i polscy komuniści nie będą się z nikim liczyć. Sytuacja Armii Krajowej i ludzi podziemia niepodległościowego była rozpaczliwa. Więzienia pełne były patriotów, na masową skalę trwały aresztowania byłych akowców. W Polsce działały wojska NKWD, szalał terror, a o stabilizacji nie było mowy.

Powstanie WiN

Po rozwiązaniu Armii Krajowej w kręgach byłych akowców istniała potrzeba stworzenia nowej organizacji, która byłaby bardziej polityczna niż zbrojna. 2 września 1945 roku, m.in. z inicjatywy płk. Jana Rzepeckiego, powołano do życia zrzeszenie Wolność i Niezawisłość. Organizacja działała do 1952 roku, kiedy to została ostatecznie zlikwidowana przez Urząd Bezpieczeństwa.

Organizacja „Wolność i Niezawisłość” zakładała przede wszystkim działanie drogą walki politycznej, dopuszczając jednak możliwość zbrojnej samoobrony. W latach 1945-46 zrzeszenie liczyło ponad 30 tysięcy członków. Partyzanckie oddziały WiN…– cały artykuł na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl – po kliknięciu na link

○ List gończy wystawiony przez wojewódzkiego komendanta MO z błędną pisownią nazwiska, ok.1950 r. / źódło: Wikipedia

► Elżbieta Jakimek-Zapart, IPN Kraków: – Proces IV Zarządu Głównego WiN:

Rozpoczęty 5 października 1950 r. proces członków IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” był kolejnym i nieostatnim publicznym pokazem siły ze strony rządzącego reżimu komunistycznego wobec zmęczonego wcześniejszą walką o niepodległość społeczeństwa. I chociaż przebiegał w odmiennej od wcześniejszych sądowych pokazówek atmosferze politycznej,  spowodowanej sytuacją wewnętrzną i międzynarodową, to jego propagandowy wydźwięk miał pogrzebać na zawsze nadzieje Polaków pokładane w jawnie i konspiracyjnie działających po wojnie ugrupowaniach opozycyjnych, ośmieszyć Rząd RP na Uchodźstwie, a także osłabić prozachodnie nastroje i w efekcie zbudować niechęć do tamtejszych systemów demokracji.
Władza chciała pokazać wrogom i sojusznikom, że pod jej skrzydłami nie dojdzie do odtworzenia się na tak dużą skalę zorganizowanej opozycji. Podczas procesu celowo akcentowano także wątki współpracy WiN z duchowieństwem, a zwłaszcza ze zmarłym 2 lata wcześniej prymasem kard. Augustem Hlondem; był to kolejny etap przygotowań reżimu do otwartej walki z ostatnim wielkim przeciwnikiem w Polsce – Kościołem katolickim. [cd.link]

► Janusz Kurtyka: – Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” — na szlaku AK (1945 – 1947/1948):

– Zaistnienie konspiracji antykomunistycznej w latach 1944–1956 (z wyraźnie wyodrębnionym rokiem 1947) w szczególny sposób podkreślało kondycję psychiczną społeczeństwa. Było aktem rozpaczy przeciwko narzuconym przez sowiecką machinę wojenną rządom zdrajców spod znaku agenturalnej Polskiej Partii Robotniczej (PPR). Po ujawnieniu postanowień teherańskich i jałtańskich oraz ostatecznej zgodzie aliantów zachodnich na zaliczenie Polski do sowieckiej strefy wpływów nie było już bowiem szans na III wojnę światową – a tylko klęska ZSRR w takiej wojnie mogłaby w efekcie doprowadzić po 1944 roku do odzyskania niepodległości. Owa tragiczna alternatywa, pomiędzy moralnym nakazem walki o wolność Ojczyzny a świadomością osamotnienia i braku szans w takiej walce, towarzyszyła polskim przywódcom na emigracji i w Kraju od końca 1943 roku Zapadła wówczas decyzja o przygotowywaniu nowej konspiracji na wypadek okupacji sowieckiej, gdy Armia Czerwona zajmie ziemie polskie wypierając Niemców. Przyjęto bowiem za pewnik, iż walcząca w konspiracji i partyzantce z Niemcami Armia Krajowa jest zbyt liczna i zdekonspirowana przed agenturą sowiecką.

Nowa struktura konspiracyjna, organizowana od wiosny 1944 r. przez pułkownika (a od września 1944 r. generała brygady) Augusta Emila Fieldorfa (wcześniej dowódcy Kedywu KG AK), otrzymała nazwę „Nie” („Niepodległość”). Praktycznie zaczęła funkcjonować po… [cd.link]

►Wikipedia: – Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość (używana była również forma „Wolność i Niepodległość”(WiN), właśc. Ruch Oporu bez Wojny i Dywersji „Wolność i Niezawisłość”) – polska cywilno-wojskowa organizacja konspiracyjna założona 2 września 1945 w Warszawie. Jej trzon stanowiły pozostałości rozwiązanej Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. WiN przejęła jej strukturę organizacyjną, kadry, majątek, a także częściowo oddziały leśne. Dowódcy obszarów DSZ zostali prezesami obszarów WiN. [cd.link]

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 26 listopada 1913 r. w Kwilczu urodził się Łukasz Ciepliński, Niezłomny Żołnierz Wyklęty, Prezes IV ZG WIN w randze podpułkownika

Kalendarium: 27 listopada 1947 r. bezpieka aresztowała ppłk. Łukasza Cieplińskiego, ostatniego prezesa Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN

1 MARCA: Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Kalendarium: 24 lutego 1953 r. zamordowano ostatniego dowódcę Kedywu Armii Krajowej, generała Augusta Emila Fieldorfa „Nila”

Jerzy Kędziora – UB’ecka bestia, oprawca Hieronima Dekutowskiego, Łukasza Cieplińskiego i wielu innych niezłomnych wyklętych

NH: Jak „K-22” został „Jerzym”. Gestapowski szpicel na usługach UB żył sobie długo, dostatnio i szczęśliwie

Kalendarium: 13 czerwca 1930 roku urodził się płk Ryszard Kukliński ps. Jack Strong, Mewa, Polski Viking