Jerzy Kędziora – UB’ecka bestia, oprawca Hieronima Dekutowskiego, Łukasza Cieplińskiego i wielu innych niezłomnych wyklętych

Urodził się w rodzinie rzemieślniczej Daniela Kędziory i Lucyny z domu Gajewskiej. Ojciec, szewc, od 1933 r. był w KPP jako członek zarządu dzielnicowego i sekretarz Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom. W II Rzeczypospolitej został skazany za działalność w KPP. W czasie wojny w Związku Patriotów Polskich w Gruzji. Po 1945 r. w PPR^[1]. Matka była krawcową. Po wojnie awansowała na pracownicę Wydziału ds. Kultury i Oświaty MBP^[2].

Do szkoły podstawowej uczęszczał w Ostrowcu. Skończył ją w 1939 r. W trakcie nauki był aktywnym członkiem ZHP, zastępowym^[1].

Po wybuchu wojny, w 1939, rodzina uciekła do Lwowa. Tam, dzięki koledze ojca z przedwojennego procesu działaczy komunistycznych, Henrykowi Grochulskiemu, został uczniem 23. Szkoły Polskiej^[1]. Ukończył trzy klasy gimnazjum^[2]. Otrzymał obywatelstwo sowieckie i podjął współpracę z sowieckimi służbami specjalnymi^[1].

Po przeniesieniu do Warszawy skończył pierwszą klasę szkoły handlowej. Do konspiracji wstąpił pod koniec 1942 r. Razem z m.in. Zofią Strzelecką i Stanisławą Sowińską należał do grupy specjalnej prowadzonej przez Jerzego Fonkowicza^[1]. Od czerwca 1943 r. służył w Gwardii Ludowej jako ps. „Stefan”. Później, do stycznia 1945 r., w Armii Ludowej jako ps. „Francuz”. Według opinii świadków był mało aktywny^[2].

W 1945 r. zgłosił się do Komitetu Wojewódzkiego PPR w Warszawie, do Zofii Strzeleckiej, będącej personalną w Miejskim Urzędzie Bezpieczeństwa^[1]. Współpracownikiem MBP został w lutym 1945 r., a pracownikiem w maju tego roku^[2]. Do grudnia 1947 r. brał udział w walce z żołnierzami podziemia antykomunistycznego. W drugiej połowie lat 40. dwukrotnie odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi^[3]. Po ukończeniu dwuletniej Szkoły Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi, którą ukończył z wyróżnieniem, w stopniu podporucznika został oddelegowany do Warszawy, najpierw do Wydziału, a potem Departamentu Śledczego Urzędu Bezpieczeństwa, przekształconego następnie w Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego^[1].

Kiedy Jan Mazurkiewicz „Radosław” i Jan Rzepecki podjęli akcję ujawniania, Kędziora został śledczym kierownictwa Delegatury Sił Zbrojnych i Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Przesłuchiwał m.in.^[1]:

• Edwarda Bzymek-Strzałkowskiego^[4] – szefa Brygad Wywiadowczych DSZ-WiN
• ppłk. Łukasza Cieplińskiego^[1]
• mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zaporę”^[2]
• Mariana Gołębiewskiego^[2]
• Władysława Jedlińskiego – oficera wywiadu AK, po wojnie kierownika sieci informacyjnej IV Zarządu Głównego WiN^[2]
• Mieczysława Kawalca^[1] z IV Zarządu WiN
• ppłk. Wincentego Kwiecińskiego^[1]
• płk. Franciszka Niepokólczyckiego^[1] – prezesa II Zarządu WiN
• Józefa Rybickiego^[1] – szefa sztabu Komendy Głównej WiN,
• Wacława Sikorskiego^[5]

Oprócz pracy w Areszcie Śledczym na Mokotowie Jerzy Kędziora w wieku 23 lat został skierowany do powołanej latem 1948 r. tajnej komórki, Grupy Specjalnej MBP. Działała ona w tajnym więzieniu bezpieki, kryptonim „Spacer”, w Miedzeszynie pod Warszawą. Z czasem Grupa została przekształcona w X Departament, który zajmował się „oczyszczaniem” szeregów PZPR z agentów i prowokatorów^[2].

W styczniu 1951 r. z wynikiem bardzo dobrym zdał egzamin MBP z zajęć politycznych. Z czasem doszedł do stanowiska kierownika sekcji śledczej.

W 1955 r. Kędziora został uczestnikiem Wyższego Kursu Przeszkolenia Oficerów Bezpieczeństwa^[4].

W połowie 1955 r., na fali rozpoczynającej się „odwilży”, przełożeni wyciągnęli mu, że podczas przesłuchań ciężko pobił Wacława Dobrzyńskiego, podczas okupacji niemieckiej oficera Sztabu Głównego AL, po wojnie naczelnika wydziału w IV Departamencie MBP, w wyniku czego Dobrzyński zmarł. Na wniosek Józefa Różańskiego, swojego wcześniejszego protektora, Kędziora został przeniesiony do Departamentu Szkolenia MBP. Pretekstem było to, że zataił przynależność do Polskiego Związku Powstańczego. Z MBP został zwolniony 13 lipca 1955 r.^[2]

Za pobicie Dobrzyńskiego, 2 stycznia 1956 r. Sąd Wojewódzki dla m.st. Warszawy skazał go na trzy lata więzienia. W areszcie spędził tylko kilka miesięcy, gdyż sprawę ostatecznie zatuszowano.

Od kilkudziesięciu lat Jerzy Kędziora jest na emeryturze, mieszka w Warszawie i pobiera wysoką, „resortową” emeryturę. Dopiero kilka lat temu Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych pozbawił go uprawnień kombatanckich, będących uhonorowaniem szczególnych zasług dla Polski^[2].

Wszczęte w 2004 r. śledztwo Instytutu Pamięci Narodowej w sprawie Kędziory umorzono w lutym 2005 r. ze względu na śmierć jego ofiar^[4].

Śledztwo wznowiono i w „styczniu 2012 roku w wieku 86 lat, został skazany na trzy lata więzienia za bicie więźniów gumą i żelazem owiniętym w ręcznik, przypalanie im włosów, zamykanie w karcerze, skuwanie na noc kajdankami, nakazywanie przysiadów, przyciskanie głowy do ściany, kopanie po nerkach, ubliżanie i grożenie – w celu zmuszenia ich do przyznania się do rzekomych win”.

◙ Podobne informacje:

• infobusko.pl [24.02.2020]: – RK: 28 lutego w Warszawie otwarcie Izby pamięci oraz wystawa w dawnej katowni NKWD na Pradze
• infobusko.pl [01.03.2020]: – PR24: Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – 1 marca