Kalendarium: 20 czerwca 1944 żołnierze AK wykonali wyrok śmierci na E. Świerczewskim, agencie Gestapo, współsprawcy aresztowania Komendanta Głównego AK gen. Stefana Roweckiego „Grota”

20 czerwca 1944 roku, żołnierze oddziału „993/W” Wydziału Bezpieczeństwa i Kontrwywiadu Oddziału II Komendy Głównej AK wykonali wyrok śmierci na Eugeniuszu Świerczewskim, agencie Gestapo w wywiadzie AK i bezpośrednim sprawcy aresztowania Komendanta Głównego AK gen. Stefana Roweckiego „Grota” – informuje portal PolskieRadio24.pl

Grafika wystawy czasowej „Stefan Rowecki – Grot” w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, 2017 r. [link]

Stefan Grot-Rowecki wpadł w ręce Niemców nieco ponad rok wcześniej, 30 czerwca 1943. Schwytanie „Grota” było wielkim sukcesem szefa SD i policji dystryktu warszawskiego Ludwiga Hahna i Ericha Mertena, szefa warszawskiej komórki kontrwywiadowczej Gestapo. Rowecki został aresztowany i przewieziony do specjalnego więzienia Zellenbaum na terenie obozu koncentracyjnego Sachsenchausen. O wymianę Komendanta Głównego apelował Delegat Rządu na Kraj Jan Stanisław Jankowski i Tadeusz Bór-Komorowski. Gen. Kazimierz Sosnkowski i premier Stanisław Mikołajczyk chcieli, by propozycję wysunęli Brytyjczycy, niestety – bezskutecznie. „Grot” został zamordowany kilka dni po wybuchu Powstania Warszawskiego.

Ludwik Kalkstein, Blanka Kaczorowska, Eugeniusz Świerczewski – zdrajcy, którzy wydali gen. Grota-Roweckiego / Foto: Wikimedia Commons/dp / źróło: PolskieRadio24.pl

Grupa Kalksteina

To był największy cios dla Armii Krajowej od początku jej istnienia. Za aresztowanie Komendanta Głównego AK odpowiedzialni byli Ludwik Kalkstein, Blanka Kaczorowska, Eugeniusz Świerczewski  – zdrajcy, agenci Gestapo, którzy doskonale znali strukturę wywiadu AK, bo… sami w nim służyli.

Eugeniusz Świerczewski był członkiem siatki agentów Gestapo w łonie wywiadu AK i zarazem szwagrem jej przywódcy – Ludwika Kalksteina. Siatka Kalksteina była odpowiedzialna nie tylko za złapanie „Grota”, ale też za zadenuncjowanie około 500 dowódców i oficerów wywiadu AK, w tym prawdopodobnie także m.in. za największą „wsypę” w dziejach Armii Krajowej – pojmanie 89 osób z elitarnego oddziału Kedywu Armii Krajowej „Osa-Kosa”.

Przywódca grupy, Ludwik Kalkstein, został zwerbowany przez Gestapo po aresztowaniu w kwietniu 1942 roku. Kalkstein był agentem wywiadu AK i twórcą polskiej siatki wywiadowczej „Hanka”, która miała agentów w całej Europie Środkowowschodniej. Oficer wpadł w ręce  Niemców, gdy ci zastawili na niego pułapkę w jednym z warszawskich mieszkań. Złamał się po tym, jak na jego oczach Gestapo torturowało jego rodziców i siostrę.

Po tym, jak Kalkstein zgodził się pójść na współpracę (podczas przesłuchań miał zadeklarować, że czuje się Niemcem), Gestapo rozpuściło plotkę o tym, że oficer został zamordowany. To dało zdrajcy możliwość zbudowania siatki opartej o ówczesną kochankę, Blankę Kaczorowską, i szwagra, Eugeniusza Świerczewskiego.

Kontrwywiad AK w ciągu roku od aresztowania „Grota” rozpracował źródło „wsypy”. Tylko Świerczewskiego dosięgła sprawiedliwość. Likwidatorzy AK pochwycili też Blankę Kaczorowską, wówczas już żonę Kalksteina, ale oszczędzili ją ze względu na to, że kobieta była w zaawansowanej ciąży. Szef siatki zdrajców ukrył się z kolei w niemieckiej alei Szucha. Wkrótce przywdział mundur SS i walczył po stronie okupanta w Powstaniu Warszawskim.

Zdrajca, który podszywał się pod współpracownika Pileckiego

Po wojnie Kalkstein zmienił nazwisko i udał się na tzw. Ziemie Odzyskane. Zamieszkał w Szczecinie, gdzie pisał socrealistyczne opowiadania o ludziach morza i wygłaszał radiowe pogadanki. W audycji archiwalnej wspominał go Bohdan Tomaszewski, późniejsza legenda polskiego dziennikarstwa sportowego.

W 1953 roku został rozpoznany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i aresztowany. Został skazany na karę śmierci, ale wyrok zmieniono na dożywotnie więzienie.

W zakładzie karnym Kalkstein nawiązał współpracę z bezpieką – jako pracownik więziennej biblioteki miał… – cały artykuł i audycje na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl – po kliknięciu na link

Kalkstein zmarł w 1994 roku. Jego wojenna partnerka w zbrodni, Blanka Kaczorowska zmarła dekadę później. Do końca życia mieszkała w domu spokojnej starości dla Polaków zasłużonych w walce o niepodległość, wśród osób, których towarzyszy broni wysyłała na śmierć.

► Gen. Stefan Grot-Rowecki – o zdrajcach dowódcy AK i jego śmierci mówi dr Witold Pronobis  – Posiedzenie Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckiego-Grota w Krakowie , 16 maja 2012 r. w auli Collegium Witkowskiego na UJ (7 części części prelekcji)

Gen. Stefan Grot-Rowecki – o zdrajcach dowódcy AK i jego śmierci mówi dr Witold Pronobis – (1/7) zapis prelekcji, następne części nagrania [link]

► Wikipedia: – Eugeniusz Świerczewski, ps. „Gens” (ur. 18 września 1894, zm. 20 czerwca 1944 w Warszawie) – dziennikarz, krytyk teatralny, żołnierz konspiracji, agent Gestapo w Armii Krajowej. [link]

► Wikipedia: – Ludwik Kalkstein-Stoliński, pseudonimy Hanka, Granica (ur. 13 marca 1920 w Warszawie, zm. 26 października 1994 w Monachium^[1]) – polski literat, żołnierz konspiracji, agent Gestapo w Armii Krajowej. [link]

► Wikipedia: – Blanka Kaczorowska, ps. Sroka, Katarzyna (ur. 13 października 1922 w Brześciu^[1], zm. 25 sierpnia 2004 w Bry-sur-Marne) – kolaborantka nazistowska, agentka i denuncjatorka Gestapo w Armii Krajowej, długoletni tajny współpracownik Służby Bezpieczeństwa PRL. [link]

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 24 lutego 1953 r. zamordowano ostatniego dowódcę Kedywu Armii Krajowej, generała Augusta Emila Fieldorfa „Nila”

Kalendarium: 25 maja 1948 r., po pokazowym procesie, katyńskim strzałem w tył głowy wykonano wyrok śmierci na rtm. Witoldzie Pileckim, bohaterze Polskiego Państwa Podziemnego

Kalendarium: 5 października 1950 r. przed RSW w Warszawie rozpoczął się proces IV Zarządu Głównego Zrzeszenia WiN. Zapadło siedem wyroków śmierci.

Kalendarium: 29 września 1951 r. zmarł w kazamatach MBP Aleksander Krzyżanowski „Wilk”, patron SP.3 w Busku-Zdroju

Jerzy Kędziora – UB’ecka bestia, oprawca Hieronima Dekutowskiego, Łukasza Cieplińskiego i wielu innych niezłomnych wyklętych

NH: Jak „K-22” został „Jerzym”. Gestapowski szpicel na usługach UB żył sobie długo, dostatnio i szczęśliwie