Kalendarium: 17 lutego 1772 r. w Petersburgu Rosja i Prusy podpisały układ ustalający warunki I rozbioru Rzeczypospolitej. Deklarację przystąpienia do układu złożyła również Austria. Akt wszedł w życie 5 sierpnia 1772 r.

I rozbiór Polski – cesja terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów dokonana w 1772 roku na rzecz Królestwa Prus, Monarchii Habsburgów i Imperium Rosyjskiego. Pierwszy z trzech rozbiorów Polski, do których doszło pod koniec XVIII wieku. – informuje Wikipedia

○ Obraz Europy na lipiec 1772. Alegoria I rozbioru Polski, ukazująca Katarzynę Wielką Rosyjską, Fryderyka II Pruskiego i Józefa II Austriackiego zgadzających się na podział Polski za milczącą zgodą sułtana Mustafy III; Król Wielkiej Brytanii Jerzy III zostaje zepchnięty na dalszy plan. / źródło: Wikipedia♂

„Trzy upiorzyce wyssały z Polski życie państwowe. Były to siostry rodzone – konfederacje barska, radomska i targowicka. Z tych trzech sióstr upiorzycą najwinniejszą, bo najzgubniejszą była niewątpliwie konfederacja barska. Gdyby nie ona państwo polskie nie upadłoby w XVIII wieku”– pisał Stanisław Cat-Mackiewicz. – informuje 17.02.2023 portal PolskieRadio.pl

251 lat temu, 17 lutego 1772 roku w Petersburgu Rosja i Prusy podpisały układ ustalający warunki I rozbioru Rzeczypospolitej. Deklarację przystąpienia do układu złożyła również Austria. Akt wszedł w życie 5 sierpnia.

Inicjator rozbioru – Prusy – uzyskały Warmię, województwo pomorskie, malborskie i chełmińskie bez Gdańska i Torunia oraz tereny nadnoteckie. Razem 36 tysięcy kilometrów kwadratowych i 580 tys. mieszkańców.

Austria zajęła południową część województwa krakowskiego i sandomierskiego oraz województwo ruskie. W sumie 83 tysiące kilometrów kwadratowych i 2,6 mln ludności.

Wreszcie Rosja zadowoliła się ziemiami na wschód od Dźwiny i Dniepru, a więc resztkami Inflant i wschodnimi częściami Białorusi – 92 tysiące kilometrów kwadratowych i 1,2 mln mieszkańców. Okupacji dokonano bez oporu. Wojsko Rzeczpospolitej wyniszczone w trakcie konfederacji barskiej nie było zdolne nawet do demonstracyjnych akcji.

Geneza rozbiorów

Katastrofa polityczna, która starła z map drugą co do obszaru monarchię Europy, ma swoją genezę w 1768 roku. Wtedy pod nazwą konfederacji barskiej wybuchła w Rzeczpospolitej wojna domowa, a na dworach Prus, Austrii i Rosji powstały pierwsze plany podziały ziem polskich.

Jednak przyczyn rozbiorów należy szukać wcześniej. Zalążki widać już w połowie XVII wieku, gdy kraj trawił kryzys społeczno-ekonomiczny. Na początku XVIII wieku, podczas wielkiej wojny północnej, do wewnętrznego kryzysu państwa, spóźnionych przekształceń ustrojowych i społecznych doszedł niekorzystny dla Rzeczpospolitej układ sił w Europie – po drugiej wojnie północnej Rosja wyrosła na mocarstwo. Wojna siedmioletnia (1756-1763) nie odmieniła fatalnej sytuacji Polski. Rzeczpospolita pozostała bierna wobec rozgrywających się wydarzeń, a jej los już na trwałe zależał nie od niej samej, lecz od innych krajów.

Konfederacja barska

Po śmierci króla Augusta III w Polsce starły się interesy mocarstw europejskich oraz… – cały artykuł na źródłowej stronie PolskieRadio.pl♂

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 1 lipca 1569 zawarta została unia polsko-litewska, powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów. Wspólne państwo Polaków i Litwinów zniknęło po rozbiorach w 1795 r.

Kalendarium: 12 września 1683 r. Wiktoria Wiedeńska. Wojska pod dowództwem Jana III Sobieskiego rozgromiły armię imperium osmańskiego

Kalendarium: 13 września 1732 Rosja, Austria i Prusy zawarły traktat zwany przymierzem trzech czarnych orłów. Preludium rozbiorów Rzeczypospolitej

Kalendarium: 8 sierpnia 1780 odebrał sobie życie Tadeusz Reytan. Znany z obrazu Matejki poseł w 1773 na sesji sejmowej próbował uniemożliwić wyjście sygnatariuszom rozbioru, wołając do nich: „Chyba po moim trupie!”

Kalendarium: 3 maja 1791 Sejm Wielki uchwalił Konstytucję – pierwszą polską ustawę zasadniczą

Kalendarium: 27 kwietnia 1792 r. podpisano akt zawiązania konfederacji targowickiej

Kalendarium: 23 października 1793 roku kontrolowany przez Rosjan sejm w Grodnie ratyfikował II rozbiór Polski. Wzięły w nim udział Rosja i Prusy

Kalendarium: 4 kwietnia 1794 wojska polskie pokonały Rosjan w bitwie pod Racławicami. | Panorama Racławicka | Powstanie kościuszkowskie, rewolucja polska 1794 roku

Kalendarium: 10 października 1794 r. – Maciejowice – ostatnia bitwa I Rzeczpospolitej | Insurekcja kościuszkowska, powstanie kościuszkowskie, rewolucja polska 1794 roku

Kalendarium: 4 listopada 1794 miało miejsce jedno z najtragiczniejszych wydarzeń powstania kościuszkowskiego – rzeź Pragi. Wojsko rosyjskie zamordowało ok. 20 000 cywili ⬛ 150 lat później, Niemcy w dniach 5-7 sierpnia 1944 r. w Rzezi Woli zamordowali 40÷60 tys. mieszkańców

Kalendarium: 24 października 1795 r. Prusy, Austria i Rosja podpisały akt III rozbioru Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Polska zniknęła z mapy świata

Kalendarium: w nocy z 29 na 30 listopada 1830 wybuchło Powstanie listopadowe. Czy zryw był celowy? – Królestwo Polskie 1815-1830: półniepodległość czy państwo na niby?

Jak Powstanie listopadowe grzebiąc Królestwo Polskie uratowało niepodległość Belgii

Kalendarium: 19 lutego 1846 rozpoczęła się Rzeź galicyjska, najsłynniejszy bunt chłopski w dziejach Polski

Kalendarium: 22 stycznia 1863 r. wybuchło Powstanie styczniowe [VIDEO]

Kalendarium: 30 grudnia 1877 zmarł margrabia Aleksander Wielopolski. XIII Ordynat Pińczowski był zdrajcą czy realistą?

Kalendarium: 1 sierpnia 1944 r. rozpoczęło się Powstanie Warszawskie, największa akcja zbrojna podziemia w okupowanej przez Niemców Europie | 🖤 Czy wiesz, że : Na buskim cmentarzu spoczywa jeden z małoletnich uczestników PW1944, harcerz Szarych Szeregów, Jerzy Piórkowski ps. „Tryton”?