Kalendarium: 10 października 1794 r. - Maciejowice – ostatnia bitwa I Rzeczpospolitej | Insurekcja kościuszkowska, powstanie kościuszkowskie, rewolucja polska 1794 roku - Internetowy Portal Informacyjny Mieszkańców Miasta i Gminy Busko-Zdrój

Kalendarium: 10 października 1794 r. – Maciejowice – ostatnia bitwa I Rzeczpospolitej | Insurekcja kościuszkowska, powstanie kościuszkowskie, rewolucja polska 1794 roku

11 października 2023 | Polskie Radio 10.10.2019 / Jarosław Kruk 10.10.2019 | 10.10.2021 | 10.10.2022 | 11.10.2023 | | 0 komentarzy

10 października 1794 doszło do bitwy pod Maciejowicami pomiędzy wojskami polskimi dowodzonymi przez naczelnika insurekcji, gen. Tadeusza Kościuszkę a wojskami rosyjskimi pod dowództwem gen. Fiodora Denisowa i Iwana Fersena. Starcie zakończyło się klęską wojsk powstańczych, wzięciem do niewoli rannego dyktatora i załamaniem się powstania. – informuje portal PolskieRadio24.pl

Przysięga Kościuszki na rynku krakowskim 24 marca 1794. – Franciszek Smuglewicz, Muzeum Narodowe w Poznaniu / źródło: Wikipedia

Zawiązana 24 marca 1794 r. na krakowskim rynku insurekcja kościuszkowska była ostatnią próbą ratowania niepodległej Rzeczpospolitej. Było to polskie powstanie narodowe przeciw Rosji i i Prusom.

Insurekcja kościuszkowska, powstanie kościuszkowskie, daw. rewolucja polska 1794 rokupolskie powstanie narodowe przeciw Rosji i Prusom w 1794 roku, które obejmowało również insurekcję warszawską, wileńską, kurlandzką, wielkopolską i kilka innych.

Po obaleniu Konstytucji 3 maja część wspierających ją emigrantów osiadła w Lipsku, gdzie Marie Louis Descorches doprowadził do powstania tzw. Komitetu Emigracyjnego. Racja stanu zmuszała do szukania pomocy we Francji, niezależnie od opinii o jakobinach i ich rządach, dlatego na początku 1793 roku komitet wysłał w tajnej misji do Paryża Tadeusza Kościuszkę, który miał przedstawić rządowi francuskiemu plan zakładający wzniecenie w Polsce przy pomocy francuskiej rewolucji całkowitej i rozpoczęcie wojny z Rosją, Austrią i Prusami.

Zaszło nieporozumienie, gdyż wyraz „rewolucja” co innego znaczył w Polsce, a co innego we Francji. Kościuszko zdał sobie sprawę z tego, że o ile Francja popierałaby „rewolucję społeczną”, o tyle wobec polskiej „rewolucji zupełnie wojskowej” zachowa się obojętnie. Ostatecznie paryska misja Kościuszki nie przyniosła zamierzonego skutku, rząd francuski nie złożył żadnych zobowiązań stronie polskiej, zachęcając jedynie do wywołania powstania.

W czasie przejazdu przez Belgię Kościuszko spotkał się z generałem Charles François Dumouriezem, którego zapoznał z planami przeprowadzenia insurekcji w Polsce. Pozostający w zmowie z Austriakami Dumouriez wydał im plany, ci oddali je Rosjanom.

Na początku lutego 1794 roku dotarł do Paryża Franciszek Barss, by ponowić próbę uzyskania pomocy od Francji. Urzędowa odpowiedź brzmiała: „Rzeczpospolita nie może skutecznie poprzeć uzbrojeń Polaków; zresztą Polacy nie pojmują wszechwładztwa ludu; nie zdołają wywołać zaburzenia w Rosji. Proponowana przez nich hipoteka na starostwach i na dobrach narodowych do wysokości 12 milionów, których zaliczenia żądają, jest zbyt nieokreślona i za mało bezpieczna, żeby na nią liczyć można było.”

11 września 1793 roku Kościuszko spotkał się w Podgórzu pod Krakowem z przedstawicielami sprzysiężenia krajowego, gdzie omówił plany przebiegu powstania. 11 lutego 1794 roku Rada Nieustająca rozpatrzyła notę posła rosyjskiego, który uzależniał udzielenie gwarancji dla pożyczki zagranicznej od przeprowadzenia redukcji wojska. Plany redukcji armii koronnej opracowali gen. Jan August Cichocki i gen. Jan Henryk Dąbrowski. W lutym 1794 roku Rada Nieustająca zatwierdziła nowe etaty armii koronnej i armii Wielkiego Księstwa Litewskiego. 21 lutego 1794 Rada Nieustająca na polecenie posła rosyjskiego Osipa Igelströma uchwaliła redukcję wojska Rzeczypospolitej o połowę oraz przymusowy werbunek zredukowanych do wojska rosyjskiego i pruskiego. Była to wyraźna prowokacja, która spowodowała wybuch powstania.

Insurekcja[19] rozpoczęła się 12 marca 1794, gdy generał Antoni Józef Madaliński odmówił poddania się redukcji I Wielkopolskiej Brygady Kawalerii Narodowej i na jej czele wyruszył z Ostrołęki w kierunku Krakowa. Zakończyła się 16 listopada 1794, gdy ostatnie oddziały powstańcze skapitulowały przed Rosjanami w Radoszycach. Jednak walki wciąż trwały do połowy grudnia w Wielkopolsce i na Kujawach.

Jednak za oficjalną datę rozpoczęcia insurekcji uznaje się 24 marca. Po odprawie oficerów garnizonu krakowskiego Tadeusz Kościuszko wraz z Józefem Wodzickim udali się na mszę do kościoła kapucynów, po wysłuchaniu której w domku loretańskim złożyli u stóp ołtarza szable, które zostały poświęcone przez gwardiana. Następnie ująwszy szable w dłonie ślubowali, że gotowi są oddać swoje życie dla obrony ojczyzny. Około godziny 10 na rynku krakowskim pojawił się Tadeusz Kościuszko, po czym odczytano akt powstania oraz Kościuszko złożył przysięgę…♂Wikipedia

Zapomniany epizod

W lipcu 1794 roku rosyjskie i pruskie wojska rozpoczęły oblężenie Warszawy. Skuteczną obroną kierował sam naczelnik Kościuszko, ujawniając talent inżyniera i sapera, a także dowódcy potrafiącego zjednoczyć ludność Warszawy. – To jest jeden z najpiękniejszych epizodów myśli wojskowej Kościuszki. Zapomniane zwycięstwo polskiego oręża w okresie insurekcji – mówił na antenie PR prof. Andrzej Zahorski.

Wybuch powstania w Wielkopolsce spowodował, że armia pruska musiała odmaszerować spod Warszawy. Przerażona możliwością odcięcia jej odwodów cofnęła się nad Bzurę, zostawiając jednocześnie wzdłuż Narwii długi kordon wojskowy w sile 17 tysięcy żołnierzy. – Tu sytuacja Polaków przedstawiała się dobrze. Natomiast na wschodzie sprawy się skomplikowały. Wojska carskie zalały Litwę – mówił gość Polskiego Radia.

Bitwa pod Maciejowicami♂ pędzla Jana Bogumiła Plerscha. Kościuszko pada ranny w bitwie. / źródło: Wikipedia♂

Suworow wchodzi do gry

Najgroźniejsza burza nadciągała jednak od południowego-wschodu. Utalentowany gen. Suworow zorientowawszy się, że Turcja nie poprze zbrojnie polskiego zrywu, ruszył z południa Rosji w stronę Polski. 13 tysięczna armia szybkością posunięć zaskoczyła Polaków.
Już we wrześniu… – cały artykuł i pliki audio na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl♂

https://www.google.com/maps/place/08-480+Maciejowice/@51.6500981,20.3361836,7.82z/data=!4m5!3m4!1s0x4718951fd8f205f9:0xd8dcab900b75cb2d!8m2!3d51.6919243!4d21.5535126

 

4 Wikipedia: – Bitwa pod Maciejowicami

 

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 4 kwietnia 1794 wojska polskie pokonały Rosjan w bitwie pod Racławicami. | Panorama Racławicka

Kalendarium: 4 listopada 1794 miało miejsce jedno z najtragiczniejszych wydarzeń powstania kościuszkowskiego – rzeź Pragi. Zginęło ok. 20 000 cywili

Kalendarium: 25 października 1823 zakończono usypywanie Kopca Kościuszki w Krakowie. Najsłynniejszy kopiec w Polsce jest hołdem złożonym bohaterowi narodowemu Polski i Stanów Zjednoczonych

Kalendarium: w nocy z 29 na 30 listopada 1830 wybuchło Powstanie listopadowe. Czy zryw był celowy? – Królestwo Polskie 1815-1830: półniepodległość czy państwo na niby?

Jak Powstanie listopadowe grzebiąc Królestwo Polskie uratowało niepodległość Belgii

Kalendarium: 22 stycznia 1863 r. wybuchło Powstanie styczniowe

Kalendarium: 30 grudnia 1877 zmarł margrabia Aleksander Wielopolski. XIII Ordynat Pińczowski był zdrajcą czy realistą?

Kalendarium: 17 sierpnia 1920 Bitwa pod Zadwórzem – „Polskie Termopile”

 

 

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Za wypowiedzi naruszające prawo lub chronione prawem dobra osób trzecich grozi odpowiedzialność karna lub cywilna.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Masz pytania? Napisz do nas: redakcja@infobusko.pl