Kalendarium: 30 marca 1943 r., trzy dni po Akcji pod Arsenałem, w wyniku rozległych obrażeń zmarł Jan Bytnar ps. Rudy | Tego dnia zmarł również Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”, uczestnik Akcji
– Ogolona głowa, twarz zielono-żółta, zapadnięte policzki, olbrzymi siniec pod okiem, sine uszy. Wielkie oczy szeroko otwarte, patrzące na nas. Porwaliśmy go na ręce. Każde dotknięcie go przez nas wywoływało krzyk bólu– fragment relacji Tadeusza Zawadzkiego „Zośki” z akcji odbicia Janka Bytnara przeprowadzonej 26 marca 1943 w Warszawie, w pobliżu Arsenału.

Janek Bytnar ps. Rudy (1921-1943) – podharcmistrz Szarych Szeregów. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
76 lat temu w Szpitalu Wolskim w Warszawie w wyniku rozległych obrażeń zadanych przez Niemców z Gestapo zmarł Jan Bytnar ps. Rudy, żołnierz AK, bohater Szarych Szeregów, jeden z czołowych wykonawców akcji tzw. małego sabotażu. Trzy dni wcześniej został uwolniony w akcji pod Arsenałem przez oddział Grup Szturmowych Szarych Szeregów.
Jan Bytnar urodził się 6 maja 1921 r. w Kolbuszowej. Jego rodzice byli nauczycielami. Ojciec służył w Legionach Polskich. Jan Bytnar uczył się w warszawskim Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego. Należał wówczas wraz z Tadeuszem Zawadzkim „Zośką” i Maciejem Aleksym Dawidowskim „Alkiem” do 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej „Pomarańczarni”. Maturę zdał w 1939 roku.
>>> 30 marca 1943 roku, zmarł Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”- bohater akcji pod Arsenałem <<<
• PolskieRadio.pl [30.03.2023]: – Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”♂ działał aktywnie w Grupach Szturmowych, uczęszczał także na Zastępczy Kurs Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty organizowany przez Kedyw Komendy Głównej Armii Krajowej. Po aresztowaniu przez Niemców jego przyjaciela, harcmistrza Jana Bytnara „Rudego”, Dawidowski wziął udział w akcji pod Arsenałem, której celem było uwolnienie „Rudego” przewożonego z siedziby Gestapo w alei Szucha na Pawiak.
Podczas akcji 22-letni „Alek” został ciężko ranny w brzuch i pomimo szybko przeprowadzonej operacji zmarł po czterech dniach, 30 marca 1943 roku.Generał Stefan Rowecki „Grot”, dowódca AK nadał w 1943 roku pośmiertnie Aleksemu Dawidowskiemu Order Virtuti Militari V klasy i awansował do stopnia …♂
Po agresji niemieckiej, jesienią 1939 r. wstąpił do konspiracji. Od marca 1941 w Szarych Szeregach. W 1942 był komendantem hufca Ochota w Warszawie, przydzielonego do Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”. „Szybko stał się… – cały artykuł „75 lat temu zmarł Jan Bytnar ps. Rudy, bohater Szarych Szeregów” na źródłowej stronie dzieje.pl – po kliknięciu na link
W nocy z 22 na 23 marca Gestapo aresztowało Janka. Przyjaciel i zwierzchnik „Rudego” Tadeusz Zawadzki „Zośka”, zastępca dowódcy warszawskich Grup Szturmowych i komendant hufca „Centrum” zarządził alarm bojowy w hufcach „Centrum” i „Południe” i natychmiast podjął działania mające na celu odbicie druha.
Przeprowadzenie akcji było kilkukrotnie przekładane. Ostatecznie rozpoczęła się 26 marca 1943 r. o godz. 17.30. Dowodził nią Stanisław Broniewski ps. „Orsza”.W ciężkiej walce, w której uczestniczyło 28 członków Szarych Szeregów, uwolniono 21 więźniów, wśród nich skatowanego „Rudego” .
– Obejrzałem się na Janka. (…) Na twarzy malował się uśmiech poprzez skurcz bólu. Wziął moją rękę w swoją dłoń i trzymał mocno. Dłonie miał czarne i spuchnięte. Mówił: +Tadeusz, ach Tadeusz, gdybyś wiedział+. Uspokajałem go mówiąc, +że za chwilę będzie w domu+. Po chwili: +Nie myślałem, że to zrobicie+” – ”Kamienie przez Boga rzucane na szaniec”. Relacja Tadeusza Zawadzkiego „Zośki”, kwiecień 1943 r.
Następnego dnia po Akcji pod Arsenałem Niemcy w odwecie rozstrzelali na Pawiaku 140 Polaków i Żydów.
Janek Bytnar ps. Rudy, żołnierz AK, zmarł kilkadziesiąt godzin po uwolnieniu, 30 marca 1943 roku w Szpitalu Wolskim w Warszawie w wyniku rozległych obrażeń zadanych przez Niemców podczas przesłuchań. Odszedł jako człowiek wolny.
W 1943 roku został pośmiertnie mianowany harcmistrzem, porucznikiem i odznaczony Krzyżem Walecznych. Jest pochowany w kwaterze Batalionu „Zośka” na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Ze wspomnień Tadeusza Zawadzkiego „Zośki” o Janie Bytnarze korzystał Aleksander Kamiński pisząc w 1943 roku książkę „Kamienie na szaniec”.
źródło: dzieje.pl – „75 lat temu zmarł Jan Bytnar ps. Rudy, bohater Szarych Szeregów„
8 YouTube: – „Akcja pod arsenałem/Operation Arsenal”
8 Polskie Radio: – Akcja pod Arsenałem: odbić „Rudego” z rąk Gestapo
◙ Podobne informacje:
2 odpowiedzi na “Kalendarium: 30 marca 1943 r., trzy dni po Akcji pod Arsenałem, w wyniku rozległych obrażeń zmarł Jan Bytnar ps. Rudy | Tego dnia zmarł również Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”, uczestnik Akcji”
[…] Kalendarium: 30 marca 1943 roku w wyniku rozległych obrażeń zmarł Jan Bytnar ps. Rudy […]
[…] Kalendarium: 30 marca 1943 roku w wyniku rozległych obrażeń zmarł Jan Bytnar ps. Rudy […]