Kalendarium: 30 marca 1943 r., trzy dni po Akcji pod Arsenałem, w wyniku rozległych obrażeń zmarł Jan Bytnar ps. Rudy | Tego dnia zmarł również Maciej Aleksy Dawidowski "Alek", uczestnik Akcji - Internetowy Portal Informacyjny Mieszkańców Miasta i Gminy Busko-Zdrój

Kalendarium: 30 marca 1943 r., trzy dni po Akcji pod Arsenałem, w wyniku rozległych obrażeń zmarł Jan Bytnar ps. Rudy | Tego dnia zmarł również Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”, uczestnik Akcji

30 marca 2024 | dzieje.pl / infoBusko.pl Jarosław Kruk 30.03.2019 ; 30.03.2023; 30.03.2024 | | 2 komentarze

Ogolona głowa, twarz zielono-żółta, zapadnięte policzki, olbrzymi siniec pod okiem, sine uszy. Wielkie oczy szeroko otwarte, patrzące na nas. Porwaliśmy go na ręce. Każde dotknięcie go przez nas wywoływało krzyk bólu– fragment relacji Tadeusza Zawadzkiego „Zośki” z akcji odbicia Janka Bytnara przeprowadzonej 26 marca 1943 w Warszawie, w pobliżu Arsenału.

Janek Bytnar ps. Rudy (1921-1943) – podharcmistrz Szarych Szeregów. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

76 lat temu w Szpitalu Wolskim w Warszawie w wyniku rozległych obrażeń zadanych przez Niemców z Gestapo zmarł Jan Bytnar ps. Rudy, żołnierz AK, bohater Szarych Szeregów, jeden z czołowych wykonawców akcji tzw. małego sabotażu. Trzy dni wcześniej został uwolniony w akcji pod Arsenałem przez oddział Grup Szturmowych Szarych Szeregów.

Jan Bytnar urodził się 6 maja 1921 r. w Kolbuszowej. Jego rodzice byli nauczycielami. Ojciec służył w Legionach Polskich. Jan Bytnar uczył się w warszawskim Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego. Należał wówczas wraz z Tadeuszem Zawadzkim „Zośką” i Maciejem Aleksym Dawidowskim „Alkiem” do 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej „Pomarańczarni”. Maturę zdał w 1939 roku.

Po agresji niemieckiej, jesienią 1939 r. wstąpił do konspiracji.  Od marca 1941 w Szarych Szeregach. W 1942 był komendantem hufca Ochota w Warszawie, przydzielonego do Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”. „Szybko stał się… cały artykuł „75 lat temu zmarł Jan Bytnar ps. Rudy, bohater Szarych Szeregów” na źródłowej stronie dzieje.pl – po kliknięciu na link

W nocy z 22 na 23 marca Gestapo aresztowało Janka.  Przyjaciel i zwierzchnik „Rudego” Tadeusz Zawadzki „Zośka”, zastępca dowódcy warszawskich Grup Szturmowych i komendant hufca „Centrum” zarządził alarm bojowy w hufcach „Centrum” i „Południe” i natychmiast podjął działania mające na celu odbicie  druha.

Przeprowadzenie akcji było kilkukrotnie przekładane. Ostatecznie rozpoczęła się 26 marca 1943 r. o godz. 17.30. Dowodził nią Stanisław Broniewski ps. „Orsza”.W ciężkiej walce, w której uczestniczyło 28 członków Szarych Szeregów, uwolniono 21 więźniów, wśród nich skatowanego „Rudego” .

Studio Filmowe Kadr: „Akcja pod arsenałem” – kliknij na grafikę 

Obejrzałem się na Janka. (…) Na twarzy malował się uśmiech poprzez skurcz bólu. Wziął moją rękę w swoją dłoń i trzymał mocno. Dłonie miał czarne i spuchnięte. Mówił: +Tadeusz, ach Tadeusz, gdybyś wiedział+. Uspokajałem go mówiąc, +że za chwilę będzie w domu+. Po chwili: +Nie myślałem, że to zrobicie+” – ”Kamienie przez Boga rzucane na szaniec”. Relacja Tadeusza Zawadzkiego „Zośki”, kwiecień 1943 r.

Następnego dnia po Akcji pod Arsenałem Niemcy w odwecie rozstrzelali na Pawiaku 140 Polaków i Żydów.

Janek Bytnar ps. Rudy, żołnierz AK, zmarł kilkadziesiąt godzin po uwolnieniu, 30 marca 1943 roku w Szpitalu Wolskim w Warszawie w wyniku rozległych obrażeń zadanych przez Niemców podczas przesłuchań. Odszedł jako człowiek wolny.

W 1943 roku został pośmiertnie mianowany harcmistrzem, porucznikiem i odznaczony Krzyżem Walecznych. Jest pochowany w kwaterze Batalionu „Zośka” na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Ze wspomnień Tadeusza Zawadzkiego „Zośki” o Janie Bytnarze korzystał Aleksander Kamiński pisząc w 1943 roku książkę „Kamienie na szaniec”.

źródło: dzieje.pl –  75 lat temu zmarł Jan Bytnar ps. Rudy, bohater Szarych Szeregów

 

8 YouTube: – „Akcja pod arsenałem/Operation Arsenal”
8 Polskie Radio: – Akcja pod Arsenałem: odbić „Rudego” z rąk Gestapo

 

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 27 września 1939 r. Związek Harcerstwa Polskiego przeszedł do konspiracji pod nazwą „Szare Szeregi”

Kalendarium: 24 stycznia 1921 urodził się Tadeusz Zawadzki ps. „Zośka”, harcmistrz, ppor. Armii Krajowej, bohater Akcji pod Arsenałem

Kalendarium: 28 lutego 1920 r. urodziła się Anna Smoleńska, harcerka Szarych Szeregów, autorka znaku Polski Walczącej, tzw. Kotwicy, więźniarka Pawiaka i ofiara Auschwitz

Kalendarium: 20 marca 1942 r. po raz pierwszy pojawiła się Kotwica – znak Polski Walczącej. Anna Smoleńska „Hania”

Kalendarium: 7 stycznia 1949 roku oddał ducha Jan Rodowicz ps. Anoda, harcerz, żołnierz, ułan batalionu „Zośka”

Kalendarium: 25 maja 1948 r., po pokazowym procesie, katyńskim strzałem w tył głowy wykonano wyrok śmierci na rtm. Witoldzie Pileckim, bohaterze Polskiego Państwa Podziemnego

Kalendarium: 29 września 1951 r. zmarł w kazamatach MBP Aleksander Krzyżanowski „Wilk”. Zamordowany przez bezpiekę dowódca operacji „Ostra Brama” jest patronem SP.3 w Busku-Zdroju

Kalendarium: 24 lutego 1953 r. zamordowano ostatniego dowódcę Kedywu Armii Krajowej, generała Augusta Emila Fieldorfa „Nila”

🇵🇱 Uroczystości 79. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego w Busku–Zdroju odbyły się na cmentarzu parafialnym, przy grobie powstańca Jerzego Piórkowskiego ps. „Tryton” [FOTO]

🇵🇱 77. rocznica egzekucji w Lesie Wełeckim. Prelekcja historyczna i uroczystości upamiętniające jej ofiary. Busko-Zdrój, 16 lipca 2021 [VIDEO]

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Za wypowiedzi naruszające prawo lub chronione prawem dobra osób trzecich grozi odpowiedzialność karna lub cywilna.

2 odpowiedzi na “Kalendarium: 30 marca 1943 r., trzy dni po Akcji pod Arsenałem, w wyniku rozległych obrażeń zmarł Jan Bytnar ps. Rudy | Tego dnia zmarł również Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”, uczestnik Akcji”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Masz pytania? Napisz do nas: redakcja@infobusko.pl