Kalendarium: 18 sierpnia 1909 urodził się Władysław Jan Jasiński ps. „Jędruś”, nauczyciel języka polskiego, instruktor harcerski, dowódca grupy dywersyjno-bojowej „Jędrusie”, jednego z najsławniejszych oddziałów partyzanckich w okupowanej Polsce

○ Władysław Jasiński „Jędruś” – partyzancka legenda / źródło: PodkarpackaHistoria.pl♂

18 sierpnia 2023 roku mija 114. rocznica urodzin Władysława Jana Jasińskiego, nauczyciela języka polskiego, instruktora harcerskiego, dowódcy grupy dywersyjno-bojowej „Jędrusie”.

Urodził się w 1909 roku w Sadkowej Górze na Podkarpaciu. Uczęszczał do gimnazjum w Kielcach i to tam zainteresował się harcerstwem. Po maturze, zdanej w 1929 roku, wybrał się początkowo na studia historyczne do Krakowa, potem jednak przeniósł się do stolicy i tu ukończył Wydział Prawa. Podjął pracę nauczyciela w gimnazjum w Tarnobrzegu. Tu zastała go II wojna światowa.

Władysław Jasiński przystąpił od razu do działań konspiracyjnych. Wojenne losy przyszłego dowódcy Jędrusiów przedstawił Piotr Komorowski w audycji nadanej w grudniu 1969 roku.

– Młody absolwent prawa Uniwersytetu Warszawskiego, potem nauczyciel gimnazjalny Władysław Jasiński przystąpił do zorganizowania w Tarnobrzegu i okolicy grupy Odwet – mówił autor programu. – Trzonem organizacji, wydającej tajne pismo i zajmującej się gromadzeniem oraz konserwacją broni, była miejscowa młodzież harcerska.

○ Żołnierze oddziału „Jędrusiów” – Okręg Radomsko-Kielecki Armii Krajowej przy ognisku w Lasach Turskich, czerwiec 1943. / Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe♂ / źródło: PolskieRadio.pl♂

Działania dywersyjno-bojowe

Członkowie grupy prowadzili swe działania konspiracyjne na terenie Sandomierza, docierali do południowej części województwa lubelskiego i na Kielecczyznę. Coraz częściej przeprowadzali śmiałe akcje dywersyjno-bojowe, zdobywali żywność, którą potem rozdawali rodzinom osób aresztowanych czy ukrywających się.

Z czasem grupa przekształciła się w silny oddział partyzancki, jeden z najsławniejszych, jaki działał w okupowanej Polsce.

– Pomijając bezgraniczne poświęcenie i całkowite oddanie walce z okupantem, to, co najbardziej nas młodych z nim wiązało – opowiadał w audycji bliski współpracownik Władysława Jasińskiego, Eugeniusz Dąbrowski ps. Genek – to było to, że traktował nas poważnie, z dużym zaufaniem. Jego pogoda ducha, żart powiedziany na poczekaniu, jakiś dowcip, to podtrzymywało nas w najgorszych, najcięższych chwilach.

Dlaczego Jędrusie?

– Po raz pierwszy Jasiński użył pseudonimu Jędruś przy pierwszej swojej akcji na leśnictwo w Szczerce – wspominał gość reportażu. – Jędruś to było imię jego małego synka.

Oddział zasłynął brawurowymi akcjami. Wydawało się, że… – cały artykuł i audycja radiowa na źródłowej stronie PolskieRadio.pl♂