Kalendarium: 12 marca 1910 w Stryju pod Lwowem urodził się mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”. Od 1939 r. przez dziewięć lat walczył o wolną Polskę. Najpierw z Niemcami, a później z Sowietami

– Wypowiedzieliśmy walkę na śmierć lub życie tym, którzy za pieniądze, ordery lub stanowiska z rąk sowieckich, mordują najlepszych Polaków – pisał w 1946 roku mjr Zygmunt Szendzielarz, pseudonim Łupaszka. Niezłomny Żołnierz Wyklęty urodził się 12 marca 1910 r. w Stryju pod Lwowem. Po wybuchu II wojny światowej przez dziewięć lat walczył o wolną Polskę. Najpierw z Niemcami, a później z Sowietami. – informuje w sekcji Historia portal PolskieRadio24.pl 

○ Zygmunt Szendzielarz jako podporucznik Wojska Polskiego, przed 1939 r. / źródło: Centralne Archiwum Wojskowe / Wikipedia

„Łupaszka”

Zygmunt Szendzielarz urodził się 12 marca 1910 w Stryju. W 1934 roku ukończył Podchorążówkę w Grudziądzu i uzyskał stopień podporucznika. Trafił do 4 Pułku Ułanów Zaniemeńskich w Wilnie i w tej jednostce walczył podczas kampanii wrześniowej. W trakcie walk dostał się do sowieckiej niewoli, z której po kilku dniach uciekł. Po nieudanych próbach przedostania się na Węgry, jesienią 1939 roku wrócił do Wilna. Od początku 1940 roku zaangażował się w  działalność konspiracyjną. Przyjął wtedy pseudonim Łupaszka, na cześć Jerzego Dąbrowskiego, legendarnego kresowego zagończyka z okresu wojny z bolszewikami, zamordowanego przez NKWD w 1940 lub 1941 roku.

Działalność w konspiracji

W kwietniu 1943 roku nawiązał kontakt z Komendą Wileńskiego Okręgu AK. W sierpniu został skierowany na stanowisko dowódcy oddziału partyzanckiego AK działającego na Pojezierzu Wileńskim pod dowództwem ppor. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”. Po dotarciu na miejsce dowiedział się, że oddział został rozbrojony przez sowieckich partyzantów, a „Kmicic” razem z 80 żołnierzami AK zamordowany.

○ PolskieRadio.pl: Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” – specjalny serwis informacyjny♂

Na czele V Brygady Wileńskiej AK

Szendzielarz z resztek oddziału utworzył nową jednostkę – V Brygadę Wileńską AK♂. Walczyła ona z wojskami niemieckimi i z litewskimi jednostkami, które z nimi kolaborowały, a także z wrogo nastawioną sowiecką partyzantką. W starciu z Niemcami pod Worzianami 31 stycznia 1944 został ranny. Kilka miesięcy później, w kwietniu 1944 roku, podczas pobytu w Wilnie, został aresztowany przez Niemców. Udało mu się uciec i powrócić do oddziału.

○ V Brygada Wileńska Armii Krajowej w marszu. Od lewej: rtm. Zygmunt Szendzielarz – „Łupaszka”, kapelan – ks. Aleksander Grabowski „Ignacy” (piąty z lewej), dowódca 1 kompanii 5 Brygady – ppor. Wiktor Wiacek „Rakoczy” (szósty z lewej), por. Grabowski „Pancerny”(dziewiąty z lewej) i ppor. Sergiusz Sprudin – fotoreporter z Komendy Okręgu Wileńskiego AK / źródło: Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej / Wikipedia♂

5 Brygada Wileńska Armii Krajowej w marszu. Odlew: rtm. Zygmunt Szendzielarz – „Łupaszka”, kapelan – ks. Aleksander Grabowski „Ignacy” (piąty z lewej ręki), dowódca 1 kompanii 5 Brygady – ppor. Wiktor Wiacek „Rakoczy” (szósty z lewej), por. Grabowski „Pancerny”(dziewiąty z lewej) i ppor. Sergiusz Sprudin – fotoreporter z Komendy Okręgu Wileńskiego AK

V Brygada Wileńska, zgodnie ze wcześniejszymi ustaleniami z komendantem okręgu, nie brała udziału w operacji wileńskiej. Jej żołnierze, walcząc z niemieckimi jednostkami, wycofywali się na zachód. 23 lipca 1944 Brygada została częściowo rozbrojona przez Armię Czerwoną. Wielu jej żołnierzy przedarło się jednak na zachód. W sierpniu 1944 roku część z nich ponownie znalazła się pod dowództwem Szendzielarza w rejonie Bielska Podlaskiego. Po podporządkowaniu się Komendzie Białostockiego Okręgu AK, Szendzielarz na czele niewielkiego oddziału przeszedł do Puszczy Różańskiej. W listopadzie 1944 roku awansowany został na stopień majora.

Akcje przeciwko NKWD, UB, MO i KBW

Wiosną 1945 roku odbudowana V Brygada Wileńska♂ liczyła około 250 żołnierzy. Jej żołnierze przeprowadzili kilkadziesiąt akcji przeciwko NKWD♂,  UB♂, MO♂ i KBW♂. We wrześniu 1945 roku, na rozkaz dowództwa, Szendzielarz… – cały artykuł na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl♂

◙ Podobne informacje:

1 MARCA: Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Kalendarium: 3 sierpnia 1946 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Gdańsku skazał 17-letnią Danusię Siedzikównę „Inkę” na karę śmierci

Kalendarium: 6 czerwca 1904 urodził się Feliks Selmanowicz ps. „Zagończyk”, żołnierz AK, a po 1945 roku podziemia niepodległościowego. Stracony razem z Danutą Siedzikówną „Inką” w 1946 roku

Kalendarium: 29 stycznia 1944 r. – okrutny mord dokonany na polskiej wsi Koniuchy przez partyzantów radzieckich i żydowskich

Kalendarium: 6 lutego 1945 r. w Trokielach sowieci z NKWD powiesili publicznie ppor. Władysława Mickiewicza

Kalendarium: 12 lipca 1945 r. – „Mały Katyń” – rocznica Obławy Augustowskiej, największej zbrodni popełnionej na Polakach po II wojnie światowej | Obława to największa sowiecka zbrodnia dokonana już po zakończeniu II wojny światowej

Gnojno: X edycja Biegu Pamięci Żołnierzy Niezłomnych w Polsce, a III na terenie Gminy Gnojno [FOTOGALERIA] | Historia biegu

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – Apel Poległych w Lesie Koteckim, 5 marca 2022

?? 77. rocznica egzekucji w Lesie Wełeckim. Prelekcja historyczna i uroczystości upamiętniające jej ofiary. Busko-Zdrój, 16 lipca 2021 [VIDEO]