RK: Będą publikacje o terrorze niemieckim i zbrodni w Lesie Wełeckim – POSZUKIWANI SĄ ŚWIADKOWIE

W przyszłym roku wydana zostanie monografia dotycząca ofiar z czasu II wojny światowej z terenu dawnego powiatu stopnickiego, dziś buskiego. Publikacja powstaje w ramach projektu Instytutu Pamięci Narodowej pod nazwą „Terror okupacyjny na ziemiach polskich w latach 1939-1945″. – informuje Radio Kielce

Zapomniany nieco obelisk na skraju lasu przypomina ofiary Niemców: – Było to miejsce masowych egzekucji od początku okupacji aż do 1945 roku. Możemy powiedzieć, że to są takie „buskie Palmiry”, miejsca, w których dokonywano masowych egzekucji. Rozstrzelano setki osób – dodaje Karolina Trzeskowska-Kubasik / źródło: google.com

Rozpoczęcie badań naukowych na ten temat zaproponowała Karolina Trzeskowska-Kubasik, rodowita busczanka, historyk z wykształcenia, pracownik Instytutu Pamięci Narodowej. Prowadzi je pod przewodnictwem dr. Rafała Leśkiewicza.

Prace nad przygotowaniem wydawnictwa prowadzone są od trzech miesięcy. Polegają m.in. na poszukiwaniu dokumentów zarówno w archiwach, jak i bibliotekach. Poszukiwani są świadkowie historii, których relacje będą utrwalane.

Jak zaznacza Karolina Trzeskowska-Kubasik, do tej pory temat terroru okupanta był pomijany w polskiej historiografii. Dodaje, że na naszym rynku jest niewiele opracowań naukowych, a większość z nich pochodzi z okresu PRL albo najpóźniej z lat 90. XX wieku.

– Celem monografii jest… – cały artykuł na źródłowej stronie Radia Kielce – po kliknięciu na link

Jeżeli ktoś z Państwa rodziny zginął w czasie II wojny światowej, proszony jest o kontakt na adres: karolina.trzeskowska-kubasik@ipn.gov.pl lub telefonicznie na numer: 602 463 740

4  busko.travel: – Willa „Polonia”  – obiekt wzniesiony został w 1900 roku na posesji przy ulicy Mickiewicza pod numerem 7. Budowniczym obiektu był lekarz zdrojowy – doktor Julian Majkowski. Willa jest obecnie jedynym drewnianym budynkiem w obrębie tak zwanej „Buskiej starówki”.

Willa Polonia – podczas II WŚ niemiecka katownia / fot. Jarosław Kruk; Wikipedia

W 1905 roku pierwszy właściciel willi dr Julian Majkowski sprzedał nieruchomość innemu lekarzowi zdrojowemu doktorowi Antoniemu Sulimierskiemu a ten z kolei doktorowi Leopoldowi Byrkowskiemu. Ten, tuż przed śmiercią, 10 czerwca 1938 roku  sporządził publiczny testament, w którym przekazał nieruchomość na rzecz „Bratniej Pomocy” działającej przy Wydziale Lekarskim Uniwersytetu im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Darowizna służyć miała utworzeniu wieczystego kapitału, z którego odsetki przeznaczane miały być na wpisy dla studentów medycyny – chrześcijan.

Wraz z wybuchem II wojny światowej budynek zajęły okupacyjne władze hitlerowskie. Niemcy umieścili tu posterunek policji bezpieczeństwa (Siherheitspolizei) oraz Sąd Specjalny (Sondergericht). Funkcję szefa tych instytucji pełnił Hans Peters , krwawy kat miasta i powiatu buskiego, który został zabity w wyniku zamachu, zorganizowanego przez polskich partyzantów.
W okresie II wojny światowej w salach na piętrze budynku prowadzono przesłuchania aresztowanych, często z zastosowaniem okrutnych tortur. W piwnicach willi natomiast, urządzono areszt, gdzie osadzano zarówno aresztowanych jak i skazanych, głównie członków ugrupowań konspiracyjnych. Skazanych plutony egzekucyjne wywoziły do odległego o około 5 kilometrów od Buska Lasu Wełeckiego, gdzie dokonywano rozstrzeliwań. Ocenia się, że straciło tam życie 600 – 800 Polaków, z których większość dowieziono z aresztu w willi „Polonia”. Na przylegającym do aresztu podwórzu, hitlerowcy umieścili klatki ze specjalnie wytresowanymi psami, które rozszarpywały ciała żywych jeszcze, zmaltretowanych aresztantów.

Po zakończeniu wojny budynek został całkowicie wyeksploatowany przez urzędy i instytucje, które w nim kolejno rezydowały. W latach 1945 – 80 miały tu swoje siedziby : komitet miejski Polskiej Partii Robotniczej, biura Zarządu Powiatowego Związku Młodzieży Polskiej, Pogotowie Ratunkowe, Izba Porodowa, dyrekcja Zakładów Przemysłu Gumowego i Biblioteka Publiczna.
W 1980 roku stan techniczny obiektu kwalifikował go jedynie do rozbiórki. Zapobiegły temu działania Komitetu Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa oraz środowisko kombatantów Armii Krajowej w Busku a także specjalnie utworzona Komisja Społeczna.
W latach 1980 – 89 przeprowadzony został kapitalny remont willi a władze miasta i gminy Busko-Zdrój zaakceptowały projekt utworzenia tu Galerii Biura Wystaw Artystycznych o nazwie „Zielona” oraz Muzeum Ziemi Buskiej. – cały obszerny tekst na źródłowej stronie busko.travel – po kliknięciu na link

◙ Podobne informacje:

•  infobusko.pl [4.07.2019]: – Kalendarium: 4 lipca 1941 r. Niemcy rozstrzelali we Lwowie 22 profesorów lwowskich uczelni i członków ich rodzin. Wśród 40 ofiar tej zbrodni był m.in. Tadeusz Boy-Żeleński
• infobusko.pl [08.11.2019]: – Kalendarium: 6 listopada 1939 r. Niemcy przeprowadzili Sonderaktion Krakau
• infobusko.pl [24.03.2019]: – Kalendarium: 24 marca 1944 r. – w Markowej Niemcy zastrzelili Józefa i Wiktorię Ulma, szóstkę ich dzieci oraz ukrywanych przez nich Żydów