Kalendarium: 21 lipca 1655 wojska króla Szwecji Karola X Gustawa przekroczyły granicę Rzeczypospolitej. Rozpoczął się "Potop szwedzki", jedna z największych tragedii w dziejach Polski - Internetowy Portal Informacyjny Mieszkańców Miasta i Gminy Busko-Zdrój

Kalendarium: 21 lipca 1655 wojska króla Szwecji Karola X Gustawa przekroczyły granicę Rzeczypospolitej. Rozpoczął się „Potop szwedzki”, jedna z największych tragedii w dziejach Polski

22 lipca 2023 | PolskieRadio.pl 21.07.2023 | infoBusko.pl Jarosław Kruk 22.07.2023 | | 0 komentarzy

Do najazdu na nasz kraj w 1655 roku wcale nie musiało dojść. Szwedzkie interesy w basenie Morza Bałtyckiego były zagrożone ekspansywną polityką coraz silniejszej Rosji, a nie słabnącej Rzeczypospolitej. Mimo to Szwedzi zdecydowali się zaatakować państwo polsko-litewskie. Dlaczego? informuje 21.07.2023 w sekcji Historia portal PolskieRadio.pl

Muzeum Historii Polski : 21 lipca 1655 r. na ziemie Rzeczypospolitej wkroczyła z Pomorza Szczecińskiego armia szwedzka dowodzona przez Arvida Wittenberga. Rozpoczął się tzw. potop szwedzki, czyli najazd armii szwedzkiej na ziemie polskie. Szwecja była państwem bardzo zaborczym i postanowiła skorzystać z osłabienia Polski. Na Ukrainie trwało powstanie kozackie Bohdana Chmielnickiego, a wojska rosyjskie zdołały opanować większość ziem litewskich. Opór armii szwedzkiej miało stawić pospolite ruszenie zgromadzone pod Ujściem i Wieluniem. Dowodzone przez wojewodów Krzysztofa Opalińskiego i Andrzeja Grudzińskiego, opierało się jednak tylko jeden dzień, po czym podpisano kapitulację. Na jej podstawie szlachta i Kościół miały zachować przywileje.

Druga armia szwedzka dowodzona przez Magnusa de la Gardie wkroczyła do Rzeczypospolitej z terenu Inflant. Ona również nie napotkała większego oporu. Dowódca szwedzki zapowiadał pomoc dla szlachty w walce z najazdem rosyjskim. Wpłynęło to na decyzję hetmana Janusza Radziwiłła, który oddał Szwedom pod władanie Litwę.

Wojska szwedzkie szybko zajęły Warszawę, a król Jan Kazimierz zmuszony był do ucieczki na Śląsk. Wydawało się, że Rzeczpospolita jest w sytuacji beznadziejnej. Jednak bezwzględność wojsk szwedzkich i nieprzestrzeganie przez nie umów doprowadziło do powstania oporu przeciw Szwedom. Potop zakończył się dopiero w 1660 r. Rzeczpospolita wyszła z niego zrujnowana i osłabiona.

Z prof. Mirosławem Nagielskim
rozmawia Wojciech Kozłowski
WK: Czy uderzenie szwedzkie było starannie przygotowaną inwazją na Polskę, czy też wojną, której przebieg w dużej mierze kształtowały okoliczności? Innymi słowy – czy Szwedzi byli zaskoczeni rozwojem sytuacji?

21 lipca 1655 roku wojska króla Szwecji Karola X Gustawa przekroczyły granicę Rzeczypospolitej i wkroczyły do Wielkopolski, łamiąc rozejm, który miał obowiązywać jeszcze przez sześć lat. W ten sposób rozpoczęła się II wojna północna, znana w Polsce jako potop szwedzki. Państwo polsko-litewskie, które mierzyło się z zalewem połączonych sił moskiewskich i kozackich na wschodzie kraju, nie było gotowe do odparcia ataku kolejnego nieprzyjaciela.

„Vivat Carolus Gustavus Rex!”

Około 19 tys. doświadczonych i doskonale wyszkolonych żołnierzy pod dowództwem Arvida Wittenberga spodziewało się silnego oporu Polaków, z którymi Szwedzi toczyli wojny od kilku dziesięcioleci. W tym czasie jednak większość polskich oddziałów zaciężnych była zaangażowana do walki z Rosjanami i Kozakami. Odeprzeć atak Szwedów w Wielkopolsce miało 13 tys. niewyszkolonego i słabo uzbrojonego pospolitego ruszenia oraz 1400 zawodowej piechoty.

Wielkopolanie, którym brakowało wojennego doświadczenia i chęci do walki, skapitulowali już kilka dni po pierwszych potyczkach z nieprzyjacielem. 25 lipca w obozie pod Ujściem nad Notecią szlachta uznała Karola X Gustawa za swojego króla. Równocześnie do tych wydarzeń Szwedzi wkroczyli do Inflant i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Oddziały dowodzone przez Magnusa Gabriela De la Gardie zajęły Dyneburg, a następnie zaatakowały Żmudź. Wobec toczącej się wojny z Rosją, hetman wielki litewski Janusz Radziwiłł i inni przedstawiciele litewskiej elity zdecydowali się… – cały artykuł i audycje radiowe na źródłowej stronie PolskieRadio.pl




◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 13 września 1732 Rosja, Austria i Prusy zawarły traktat zwany przymierzem trzech czarnych orłów. Preludium rozbiorów Rzeczypospolitej

Kalendarium: 17 lutego 1772 r. w Petersburgu Rosja i Prusy podpisały układ ustalający warunki I rozbioru Rzeczypospolitej. Deklarację przystąpienia do układu złożyła również Austria

Kalendarium: 8 sierpnia 1780 odebrał sobie życie Tadeusz Reytan. Znany z obrazu Matejki poseł w 1773 na sesji sejmowej próbował uniemożliwić wyjście sygnatariuszom rozbioru, wołając do nich: „Chyba po moim trupie!”

Kalendarium: 27 kwietnia 1792 r. podpisano akt zawiązania konfederacji targowickiej

Kalendarium: 23 października 1793 roku kontrolowany przez Rosjan sejm w Grodnie ratyfikował II rozbiór Polski. Wzięły w nim udział Rosja i Prusy

Kalendarium: 24 października 1795 r. Prusy, Austria i Rosja podpisały akt III rozbioru Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Polska zniknęła z mapy świata

Kalendarium: 19 lutego 1846 rozpoczęła się Rzeź galicyjska, najsłynniejszy bunt chłopski w dziejach Polski

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Za wypowiedzi naruszające prawo lub chronione prawem dobra osób trzecich grozi odpowiedzialność karna lub cywilna.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Masz pytania? Napisz do nas: redakcja@infobusko.pl