Kalendarium: 13 sierpnia 1873 urodził się gen. Józef Haller, dowódca II Brygady Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji

Józef Haller zerwał z Austro-Węgrami na wieść o niekorzystnych dla Polski postanowieniach, czym zdobył serca Polaków. Po odzyskaniu niepodległości odsunął na bok osobiste ambicje i dla dobra kraju postanowił służyć pod rozkazami swojego konkurenta Józefa Piłsudskiego. – informuje z zakładce Historia portal PolskieRadio24.pl

○ Generał Józef Haller♂ (przed 1939) / źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe♂ / Wikipedia♂

13 sierpnia 1873 roku w Jurczycach’ koło Krakowa urodził się gen. Józef Haller’, dowódca II Brygady Legionów Polskich i Armii Polskiej we Francji.

Krakowska elita

Józef Haller pochodził z zamożnej krakowskiej rodziny o niemieckich korzeniach. Protoplastą rodu był Jan Haller, który w końcu XV wieku osiedlił się w Krakowie i założył w mieście drukarnię.

Młody Józef dorastał w atmosferze patriotyzmu i wojskowych tradycji – jego ojciec brał udział w Powstaniu Styczniowym, a dziadek walczył w Powstaniu Listopadowym. Postanowił kontynuować rodzinne tradycje i po ukończeniu studiów na wiedeńskiej Akademii Technicznej wstąpił w 1895 roku do armii austro-węgierskiej. Karierę w wojsku wybrał również brat cioteczny Józefa – Stanisław Haller, który w okresie II Rzeczpospolitej był generałem.

>>>  Armia Polska we Francji – dzieło polskich emigrantów  <<<
PolskieRadio24.pl [04.06.2022]: – 4 czerwca 1917 roku francuski prezydent Raymond Poincaré wydał dekret o utworzeniu Armii Polskiej we Francji. Polacy z całego świata, a zwłaszcza emigranci ze Stanów Zjednoczonych, tłumnie wstępowali do ochotniczego wojska, które po zakończeniu wojny przybyło do Polski i pomogło utrzymać niepodległość…♂

Józef Haller opuścił armię austro-węgierską w stopniu kapitana w 1911 roku. Zaangażował się w działalność w ruchu spółdzielczym oraz w paramilitarnych formacji strzeleckich, powstających w tym czasie w Galicji.

– Idea przygotowania młodzieży do służby wojskowej, rzucona najpierw przez socjalistów i Piłsudskiego, początkowo była traktowana z rezerwą. Kiedy okazało się, że młodzież się do nich garnie to rozmaite inne ruchy, od narodowców do ludowców, zaczęły tworzyć własne formacje – mówił prof. Janusz Odziemkowski w audycji Wacława Holewińskiego z cyklu „Ku Niepodległej”.

Legiony Polskie

Po wybuchu I wojny światowej Haller był jednym z organizatorów formowanego we Lwowie Legionu Wschodniego, który jednak został rozwiązany przed wzięciem udziału w walce. Część jego żołnierzy razem z Józefem Hallerem, który został awansowany na pułkownika, przeszła do utworzonych pod koniec 1914 roku Legionów Polskich i weszła w skład powołanej w połowie 1915 roku II Brygady Legionów.

– Haller w Legionach zyskał miano solidnego dowódcy, ale w społeczeństwie nie był znany. Był jednym z wielu legionistów. Jeżeli o kimś mówiono w kontekście Legionów, to o Piłsudskim, uważając go za dowódcę Legionów, co zresztą nie było prawdą – powiedział prof. Janusz Odziemkowski w audycji Polskiego Radia z 2018 roku.

>>> Wczasy nad Bałtykiem? Podziękuj Hallerowi  <<<
PolskieRadio24.pl [13.08.2019]: – Co łączy gen. Józefa Hallera, dowódcę Błękitnej Armii, z letnim wypoczynkiem? Żeby się tego dowiedzieć odwiedziliśmy jedno z najpopularniejszych polskich letnisk, Władysławowo. W dniu 146. rocznicy urodzin dowódcy zajrzeliśmy do Hallerówki – willi, w której wypoczywał przed wojną generał Haller…♂

Józef Haller wsławił się jesienią 1914 i zimą 1915 roku podczas walk w Karpatach Wschodnich. Legioniści w korpusie generała Pflanzera-Baltina wsparli obronę granicy węgierskiej przed rosyjską ofensywą. Kariera Hallera została zatrzymana przez wypadek samochodowy, któremu uległ w maju 1915 roku. Powrót do zdrowia trwał rok. Powrócił do służby latem 1916 roku i został mianowany dowódcą II Brygady Legionów Polskich.

Po kryzysie przysięgowym 1917 roku znalazł się grupie legionistów, która ślubowała wierność cesarzom Niemiec i Austro-Węgier i wraz ze swoimi żołnierzami kontynuował służbę w Polskim Korpusie Posiłkowym.

Zmiana stron

Józef Haller wypowiedział jednak posłuszeństwo Austro-Węgrom, kiedy na jaw wyszły postanowienia traktatu brzeskiego, w którym państwa centralne zobowiązywały się oddać należącą do Królestwa Polskiego ziemię chełmską Ukraińskiej Republice Ludowej. W nocy z 15 na 16 lutego 1918 pod Rarańczą legioniści pod dowództwem Józefa Hallera… – cały artykuł i rozmowy w studio na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl 

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 10 lutego 1920 r. gen. Józef Haller dokonał symbolicznych zaślubin Polski z Bałtykiem

Kalendarium: 3 października 1924 r. zmarł hrabia Władysław Zamoyski – człowiek, który uratował polskie Tatry

Kalendarium: 18 października 1928 w Warszawie zmarł gen. Tadeusz Rozwadowski, geniusz wojskowy, organizator Wojska Polskiego, główny strateg Bitwy warszawskiej

Kalendarium: 13 czerwca 1930 roku urodził się płk Ryszard Kukliński ps. Jack Strong, Mewa, Polski Viking