? Eko Kalendarz: 21 marca – Dzień Wierzby. Przyjaciele Drzew sadźmy wierzby!

Dzień Wierzby https://bit.ly/3lufSKv! Przyjaciele Drzew sadźmy wierzby ! Można kupić, można samemu zrobić sadzonkę – to proste. Pamiętajcie, że wierzby lubią wilgotną ziemię. Warto też posadzić je w takim miejscu, gdzie nikt ich nie zniszczy (np. uzgadniając z właścicielem, zarządcą terenu). My tego dnia w Parku Przyjaciół Drzew (za zgodą ZZM Zielony Wrocław) posadzimy wierzbę białą /Salix alba/ odmiany płaczącej jako symbol opłakanej sytuacji drzew w Polsce. Umieszczajcie swoje relacje (fotografie, filmy, memy, wiersze etc.) w sieci oznaczając je #PrzyjacieleDrzew Moc jest w nas… i w drzewach. – zachęcają autorzy  fb’profilu PrzyjacieleDrzew  ♂

Niestety, obecnie znikają z krajobrazu. – informuje pani Karolina Baranowska w dalszej części artykułu na @ EkoKalendarz.pl.  Brzegi rzek przy których rosły łęgi wierzbowo-topolowe są regulowane i utwardzane, mechanizacja rolnictwa przyczyniła się do wycinania zadrzewień śródpolnych których elementem były wierzby, znikają też wierzby przydrożne.

 Podejmij wyzwanie:
Zasadź wierzbę. To nie jest wcale trudne. Nie musisz nawet kupować sadzonki. Jak to zrobić? Wczesną wiosną kiedy ziemia nie będzie już zamrożona utnij z wierzby gałązkę o średnicy 0,5 – 1 cm i długości około 50 cm. Znajdź miejsce, gdzie chcesz zasadzić wierzbę (pamiętaj, że lubi ona wilgotne podłoże), zrób śrubokrętem długi na około 20 cm dołek, włóż w niego gałązkę i jeśli jest taka potrzeba zasyp zbyt duży dołek. Odwiedzaj swoją sadzonkę w czasie suchych i gorących dni i podlewaj ją. Na wiosnę następnego roku na Twojej sadzonce powinny pojawić się pierwsze listki. Powodzenia!

Zanikanie wierzb zubaża krajobraz, ale co ważniejsze, wpływa również na spadek bioróżnorodności. Wierzby i tworzone przez nie skupiska są bowiem znakomitym siedliskiem dla wielu gatunków zwierząt. W łęgach wierzbowych gniazduje ponad 100 gatunków ptaków, a pojedyncze drzewa śródpolne (zwłaszcza wierzby głowiaste) są niezastąpionym schronieniem dla wielu gatunków zwierząt. Wierzba jest chyba jedynym gatunkiem drzewa, które dobrze znosi ogławianie czyli regularne przycinanie, podczas którego usuwa się wszystkie gałęzie z czubka drzewa. W jej przypadku jest to nawet zabieg wskazany. Ogławia się przede wszystkim wierzby białe i kruche.

○ Ogławianie wierzb : Początek naszych prac to jak co roku pozyskanie 2,5 metrowych żywokołów wierzbowych. Pozyskujemy je poprzez ogławianie wierzb (obcięcie gałęzi). Jest to korzystne zarówno dla samego drzewa, jak i ze względów ekonomicznych. Wierzby, które nie są ogławiane po kilkunastu latach rozłamują się pod ciężarem konarów. Obcięte odpowiednio wcześniej gałęzie mogą stanowić doskonały materiał do wygrodzeń posesji, pastwisk, drobnych napraw lub jako materiał na opał, a w naszym przypadku do rozmnożenia. Już od XVI w szpalery wierzb, nasadzane przez olędrów i ich następców przy rowach lub w postaci pasów wiatrochronnych, stanowiły stały element tradycyjnego krajobrazu żuławskiego do czasów II wojny światowej. Zniszczenia wojenne stopniowo dobudowywano, począwszy od lat 50-tych XX w. Niestety w latach 90-tych nastąpiło zahamowanie procesu zadrzewiania i zaznaczyła się tendencja do rabunkowej deforestacji. Obecnie w polskim krajobrazie rolniczym rośnie średnio około 4,6 drzewa/1 ha, jednakże wskaźnik zadrzewień powinien wynosić około 10 drzew/1 ha. / źródło: parkmierzeja.pl ♂ 

W wyniku regularnego ogławiania tworzy się charakterystyczne zgrubienie na czubku pnia, tak zwana głowa. Gałęzie wierzby bardzo szybko odrastają, zabieg taki powinno się powtarzać co 3-5 lat. Nieogławiane przez wiele lat wierzby są narażone na złamanie lub rozłupanie przez wiatr, ich drewno jest bowiem kruche i łatwo próchnieje. W głowiastych wierzbach tworzą się liczne pęknięcia i szczeliny, które są znakomitym siedliskiem dla wielu gatunków ptaków, w wierzbach swoje schronienie znajdują sikory, mazurki, pliszki ale także coraz rzadziej spotykane dudki, kraski czy pójdźki.

W ich miękkim drewnie chętnie kują też dziuple dzięcioły a w gęstych gałęziach budują gniazda grzywacze, drozdy i wiele innych gatunków ptaków. Jednak nie tylko ptaki mają pożytek z wierzb. W ich spękanych pniach chowają się zające, jeże i gryzonie, w wypróchniałym drewnie chętnie zimują padalce. Wcześnie kwitnące wierzby stanowią źródło pożywienia dla trzmieli i innych owadów zapylających, zapewniają im też schronienie.

○ Pójdźka jest jednym z gatunków ptaków, które często gnieżdżą się w gałęziach wierzb. / Zdjęcie autorstwa Casa Oliban, CC BY-NC-SA 2.0 ; źródlo: ekokalendarz.pl

Wierzby cenne są dla przyrody również z innych powodów. Rosnące nad brzegami rzek umacniają je, regulują poziom wody a także oczyszczają wodę i glebę. Drzewa te mają wysokie właściwości absorpcyjne, są bardzo efektywne w wychwytywaniu z gleby i wody metali ciężkich i toksycznych związków. Korzenie wierzby wychwytują nawet 80 % zanieczyszczeń, mogą więc świetnie sprawdzać się w rekultywacji wód i gruntów. Właściwości te są wykorzystywane w roślinnych oczyszczalniach ścieków.

○ PRZEPIS NA WIERZBĘ GŁOWIASTĄ ♂ Jeśli chcemy aby z naszego krajobrazu nie zniknęły malownicze i cenne przyrodniczo szpalery wierzb głowiastych, prócz regularnego ogławiana tych już istniejących  – zasadźmy nowe! / źródło: Towarzystwo Przyrodnicze „Bociam”

Gałęzie wierzby wykorzystuje się też współcześnie jako biomasę, powstają całe plantacje krzewiastej odmiany wierzby wiciowej tzw. wierzby energetycznej. Wykorzystuje się ją w instalacjach produkujących energię cieplną i elektryczną. Pozyskiwana w ten sposób energia jest czystsza, niż energia pochodząca z węgla, nie generuje tak wielu szkodliwych substancji i bazuje na szybko odtwarzającym się, naturalnym paliwie. Wierzba energetyczna to jedyny gatunek wierzby, który… – cały artykuł na źródłowej stronie EkoKalendarz.pl ♂

Jarosław Kruk:  Wierzba♂ to wyjątkowe drzewo, to roślina głęboko wpisana w polską tradycję, kulturę i krajobraz. Kiedyś była bardzo popularnym „odnawialnym źródłem energii”. Obcinane co jakiś czas jej szybko rosnące gałęzie służyły za łatwo dostępny materiał opałowy. Dlatego wierzba była licznie sadzona, bardzo często wzdłuż wiejskich dróg. Dziś, gdy zmieniły się trasy szlaków komunikacyjnych, spotykane jakby w szczerym polu wierzby, podobnie jak i świątki, wskazują przebieg dawnych dróg.

>> Malowana Wieś Zalipie – Zagroda Felicji Curyłowej i Dom Malarek w kolorowych kwiatach <<