Kalendarium: 5 grudnia 1867 w Zułowie pod Wilnem przyszedł na świat Józef Klemens Piłsudski | I ❤ Ponidzie:15 maja 1915 r. komendant noc spędził w bosowickim dworze nieopodal Buska

Wąsaty jegomość w wysłużonej maciejówce i z bystrym spojrzeniem łypiącym spod krzaczastych brwi – żadna inna sylwetka nie zrosła się w zbiorowej pamięci Polaków z wydarzeniami z listopada 1918 roku bardziej niż on. Józef Klemens Piłsudski przyszedł na świat 5 grudnia 1867 roku w Zułowie♂ pod Wilnem. – informuje portal PolskieRadio24.pl

○ Pomnik komendanta Józefa Piłsudskiego w Opatowcu♂ nad Wisłą, w miejscu, w którym w dniach 23,24 i 27 września 1914 r., po ciężkich bojach na Ponidziu♂, na tereny zaboru austriackiego♂ przez Wisłę przeprawiali się żołnierze I Pułku Piechoty Legionów♂ / źródło: Wikipedia♂

Od rodziców, przedstawicieli drobnej szlachty, otrzymał staranne, patriotyczne wychowanie. Do 10. roku życia uczył się w domu, dzięki czemu opanował podstawy języka niemieckiego i francuskiego. Kolejne 8 lat spędził w rosyjskim gimnazjum w Wilnie. Była to, jak wspominał po latach, „swego rodzaju katorga, (…) w każdym przykrym śnie odgrywa taką lub inną rolę którykolwiek z moich miłych pedagogów wileńskich”.

○ Multimedialny serwis specjalny Polskiego Radia♂

Obiecał sobie, że wieku 15 lat, co według jego samego stanowiło szczyt dorosłości, zorganizuje powstanie i wypędzi Moskali.

Patriotyczne wychowanie w domu zderzało się z rzeczywistością rosyjskiej szkoły. Trzy razy w ciągu nauki karany był aresztem szkolnym za rozmowę po polsku i nieoddanie honorów na ulicy generałowi gubernatorowi i dyrektorowi gimnazjum. Kiedy skończył 16 lat zaczął palić. Niestety, tego zgubnego nałogu, podobnie jak picia dużej ilości mocnej herbaty, nie pozbył się do końca życia. W tym czasie do jego ulubionych lektur należała „Trylogia” Henryka Sienkiewicza.

>>>  154. rocznica urodzin marszałka Józefa Piłsudskiego – jednego z ojców niepodległości Polski  <<<
Radio Kraków [05.12.2021]: – Dzisiejsze obchody w Krakowie rozpoczęła uroczysta msza w Katedrze Wawelskiej, po której uczestnicy przeszli do Krypty, gdzie złożyli kwiaty przy sarkofagach Marszałka oraz Pary Prezydenckiej. W uroczystościach uczestniczył szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk – jak mówił – Marszałek Józef Piłsudski, był człowiekiem, który przede wszystkim rozbudził ducha narodu i pozwolił Polakom uwierzyć w to, że można dokonać rzeczy, które wydawały się niemożliwe. Podczas uroczystości w Krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk uhonorował medalami „Pro Bono Poloniae” i „Pro Patria” osoby szczególnie zasłużone w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej…♂

W roku 1885 ukończył gimnazjum, na świadectwie końcowym można było przeczytać, że „sprawowanie jego było na ogół celujące, sprawność w uczęszczaniu na lekcje i ich przygotowaniu, a także wypełnianiu prac pisemnych dostateczna, pilność dostateczna i zainteresowanie we wszystkich przedmiotach dostateczne”.

 Czy wiesz, że:
Niespełna 17 km od Buska-Zdroju znajduje się posiadająca blisko 800 letnią historię wieś Bosowice♂, w której w maju 1915 r. gościł komendant Józef Piłsudski♂.

○ Bosowice: wybudowany w 1840 r. Dwór w Bosowicach, od 1991 r. własność Elżbiety i Adama Nowickich1 r. / fot. Jarosław Kruk, infoBusko.pl♂

Znajduje się tu rozległy zespół dworski z pozostałościami parku, obecnie w słabym stanie. Fundamenty pochodzą z XVI wieku, obecna budowla z 1840 r. W 15 maja 1915 r. na noc zatrzymał się tu Józef Piłsudski♂.

Jesienią tego samego roku młody Piłsudski rozpoczął studia medyczne w Charkowie. Po roku nauki w szarym i prowincjonalnym Charkowie postanowił przenieść się do Dorpatu. Niestety, sprawa się przedłużała i po wakacjach pozostał w Wilnie. W tym czasie dużo czytał, między innymi I tom „Kapitału” Karola Marksa. „Abstrakcyjna logika Marksa oraz panowanie towaru nad człowiekiem – wspominał – nie pasowało do mego mózgu”.

Na zesłaniu

Wszystkie plany życiowe młodego Piłsudskiego wzięły w łeb w 1887 roku. 20-latek został aresztowany przez carską policję i, chociaż jego udział w spisku na życie cara Aleksandra III był znikomy, kary nie uniknął. Wyrok brzmiał 5 lat, miejsce zesłania – Kireńsk nad Leną♂. Podróż tam trwała ponad 4 miesiące. Najpierw na wschód do Irkucka. Tu w miejscowym więzieniu, zamieszany w bunt, stracił dwa przednie zęby, które kolbą karabinu wybił mu strażnik. Z Irkucka czekała go jeszcze…- cały artykuł na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl♂

Jarosław Kruk: W 154. rocznicę urodzin marszałka Józefa Piłsudskiego udałem się wieczorem pod skromny buski memoriał^(*) jednego – bodaj pierwszego – z ojców niepodległości Polski, ulokowany przy Willi Polonia u zbiegu Alei Adama Mickiewicza i ulicy Tadeusza Kościuszki. Miejsce to – sądząc po liczbie zlokalizowanych tam obelisków i tablic – jest pomnikowym centrum pamięci słonecznego miasta ze złotą monstrancją w herbie.

▲ 1.-12.Pomnik Józefa Piłsudskiego w Busku-Zdroju, 5.12.2021 r. fot. Jarosław Kruk, infoBusko.pl | 11. pomnik komendanta w Opatowcu / źródło: Wikipedia♂, 12. Zestawienie obu monumentów z przybliżonym zachowaniem wzajemnej proporcji.

Nagrobek – bo takie we mnie od zawsze budzi skojarzenia ta instalacja – mieści się na lewo od schodów wiodących do Galerii Sztuki „Zielona”♂, filii kieleckiego Biura Wystaw Artystycznych.  Tablica, z wyglądu i usytuowania przypominająca jak wspomniałem nagrobkową stelę, została odsłonięta w 1996 r – jak głosi wyryta na niej inskrypcja – w 80 rocznicę odzyskania przez Busko praw miejskich. Kamienna płyta wykonana jest z charakterystycznego świętokrzyskiego czerwonego piaskowca♂, o wymiarach ok. 90 x 60 cm. W prawym górnym rogu znajduje się odlana z brązu płaskorzeźba przedstawiająca lewy profil Naczelnego Wodza, o wymiarach ok. 20 x 25 cm.

Józef Klemens Piłsudski – jak jest napisane w pierwszym akapicie jego biogramu na największej ogólnoświatowej @encyklopedii Wikipediia♂: – polski działacz społeczny i niepodległościowy, żołnierz, polityk, mąż stanu; od 1892 członek Polskiej Partii Socjalistycznej i jej przywódca w kraju, twórca Organizacji Bojowej PPS (1904) i Polskiej Organizacji Wojskowej (1914), kierownik Komisji Wojskowej i Tymczasowej Rady Stanu (1917), od 11 listopada 1918 naczelny wódz Armii Polskiej, w latach 1918–1922 naczelnik państwa, pierwszy marszałek Polski (1920); przywódca obozu sanacji po przewrocie majowym (1926), dwukrotny premier Polski (1926–1928 i 1930); wywarł decydujący wpływ na kształt polityki wewnętrznej i zagranicznej II RP – ma więc w Busku-Zdroju, porównując do umieszczonych w jego sąsiedztwie, lepiej wyeksponowanych obelisków, bardzo skromny pomnik.

W minionej dekadzie, za kadencji burmistrza Waldemara Sikory, w Busku-Zdroju stanęły 3 nowe pomniki:

• W 2013 r. na przeciwnym, południowym krańcu Alei Mickiewicza został odsłonięty mierzący ponad 2 metry pomnik Leszka Czarnego – księcia krakowskiego, od którego w 1287 roku Busko Zdrój otrzymało prawa miejskie. Dzieło artysty rzeźbiarza Edmunda Juszczyka♂ .

• W 2019 r. w Zdroju, na ulicy Feliksa Rzewuskiego, pomiędzy 21. WSzUR, „Krystyną” i „Nidą” odsłonięto niemal naturalnej wielkości pomnik Leopolda Kozłowskiego-Kleinmana – znanego kompozytora, dyrygenta i pianisty, nazywanego „ostatnim klezmerem Galicji”, a także „skarbem krakowskiego Kazimierza”. Artysta od lat związany był również z Buskiem. To tu, czarując publiczność swoim talentem, występował na scenach Festiwalu im. Krystyny Jamroz i Dni Kultury Żydowskiej. Jest to dzieło artysty rzeźbiarza Sławomira Micka♂.

• 25 lipca tego roku, na nowopowstałym w obrębie zabytkowego starego Parku Zdrojowego betonowym placu odsłonięto uroczyście „niesamowity pomnik kolarza z rozpiętymi skrzydłami”. Blisko dwumetrowe dzieło przedstawia postać kolarza w pędzie wyścigu z czasem, z którego pochylonych pleców unoszą się skrzydła na których pojawiły się nazwiska najsłynniejszych kolarzy Ziemi Buskiej. Jego pomysłodawcą jest Jarosław Zatorski z Buskiego Stowarzyszenia Kulturalnego, projektantem Tomasz Zatorski, twórcą zaś wspomniany wyżej artysta rzeźbiarz Sławomir Micek♂.

Niebawem stanie i 4 figura. W marcu br. został rozstrzygnięty konkurs na projekt i wykonanie kolejnego pomnika, który ma stanąć w słonecznym grodzie nad Maskalisem  – rzeźby królowej Jadwigi Andegaweńskiej♂, pierwszej znanej z zapisków kuracjuszki korzystającej z leczniczych właściwości buskich solanek. Wykonana z brązu rzeźba mierzyć będzie ok. 170 cm wysokości i stanie w parku zdrojowym w pobliżu cieku Maskalis. Dzieło powstaje w pracowni wspominanego również artysty Edmunda Juszczyka, rzeźbiarza rodem z Nowego Korczyna♂

Również wobec tych nowo odsłoniętych memoriałów: Leszka Czarmego, Lepopolda Kozłowskiego-Kleinmana, Jadwigi Andegaweńskiej i najsłynniejszych kolarzy Ziemi Buskiej pomnik Józefa Piłsudskiego blado się prezentuje.

Może więc czas i pora, by w Busku-Zdroju w bardziej pomnikowo godny sposób oddać cześć i honor marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu, jednemu z panteonu największych Polaków.

Ponidzie związane jest z Jego osobą. To tu w dniach od 16 do 23 września 1914 r. rozegrała się bitwa zwana w literaturze bitwą korczyńską, którą legioniści pod dowództwem Józefa Piłsudskiego stoczyli z oddziałami rosyjskimi. Bitwa stanowiła chrzest bojowy legionistów, dzięki czemu „młodzi dowódcy i żołnierze mogli zdobyć doświadczenie frontowe”. Warto zauważyć, że w bitwie tej uczestniczyli prawie wszyscy przyszli najwyżsi dowódcy Wojska Polskiego II RP♂.

To w okolicach Buska-Zdroju – w Wełczu♂, (wg. informacji śp. Leszka Marcińca), Czarkowach♂, Bosowicach♂, Turze Dolnym♂ – stacjonował z podkomendnymi Józef Piłsudski.

Skoro na dostojny posąg wodza stać było malutki Opatowiec♂, najmniejsze miasto w Polsce, to może wydatek kilkuset tysięcy złotych (koszt finalizowanego w Mielcu, okazałego, największego w Polsce, pomnika niezłomnych Żołnierzy Wyklętych ma zamknąć się w kwocie ok. 1 milion złotych♂ ) – uniosły by finanse słonecznego Buska-Zdroju, sanatoryjnej perły Ponidzia i świętokrzyskich uzdrowisk, aspirującej do miana europejskiego kurortu.
Jeśli byłby z tym problem, myślę, że podobnie jak w Mielcu, udałoby się go sfinansować ze zbiórki publicznej.

○ Mielec, 28.08.2021: Meta Biegu Pamięci Żołnierzy Wyklętych – Tropem Wilczym odbywającego się w dniu 75 rocznicy rozstrzelania sanitariuszki AK Danuty Siedzikówny „Inki” znajdowała się u stóp pomnika Żołnierzy Niezłomnych / fot. Jarosław Kruk; infobusko.pl

– memoriał^(*)  – według @Słownika Języka Polskiego PWN♂ oznacza:

77. rocznica egzekucji w Lesie Wełeckim. Prelekcja historyczna i uroczystości upamiętniające jej ofiary. Busko-Zdrój, 16 lipca 2021 [VIDEO]

Kalendarium: 3 sierpnia 1914 r. w Krakowie powołano do życia Pierwszą Kompanię Kadrową

„Żołnierze! Spotkał was ten zaszczyt niezmierny, że pierwsi pójdziecie do Królestwa i przestąpicie granicę rosyjskiego zaboru, jako czołowa kolumna wojska polskiego”. Terytorialsi maszerują w 41. „Kadrówce”

I ❤ BZ: Nasz kapelmistrz Brzuchal od „Pierwszej Brygady” | Andrzej Brzuchal „Sikorski” pochowany jest na buskiej nekropolii

RK: Uroczyste obchody 105. rocznicy Bitwy Korczyńskiej

Kalendarium: 19 grudnia 1914 roku powstała I Brygada Legionów Polskich. Jej dowódcą został Józef Piłsudski.

Kalendarium: 12 maja 1935 r. zmarł marszałek Józef Piłsudski – jedna z największych postaci w historii Polski

Rossa – najstarszy cmentarz Wilna, bardzo polski

77. rocznica egzekucji w Lesie Wełeckim. Prelekcja historyczna i uroczystości upamiętniające jej ofiary. Busko-Zdrój, 16 lipca 2021 [VIDEO]

I ❤ Ponidzie: Polskie Radio Jedynka z wizytą w Opatowcu, najmniejszym mieście w Polsce, w którym Dunajec wpada do Wisły