RK: Kazimierza Wielka oddaje się w opiekę św. Rocha – a Busko?

Święty Roch, patron aptekarzy, rolników, więźniów i szpitali, który według wiernych chroni od morowego powietrza, już wkrótce będzie też miał pod opieką Kazimierzę Wielką. 27 maja podczas uroczystej sesji, miejscy radni podejmą uchwałę o ustanowieniu go patronem miejscowości. – informuje Radio Kielce

Mozaika przedstawiająca świętego Rocha – Kościół Świętych Sebastiana i Rocha – Ceola (Giovo, Trentino, Włochy) – fot: Syrio; Wikipedia / Kazimierza Wielka, fot. Jarosław Kubalski, Radio Kielce

Procedura zaczęła się 9 marca 2018 roku, kiedy rada miejska wyraziła wolę ustanowienia św. Rocha patronem Kazimierzy. Jesienią ubiegłego roku, Stolica Apostolska przyczyniła się do tej prośby.

Burmistrz Adam Bodzioch podkreśla, że będzie to historyczny dzień dla Kazimierzy Wielkiej. Zaznacza, że data nie jest przypadkowa.

– Cieszę się, że stanie się to w 30. rocznicę ustanowienia przez Sejm ustawy o samorządzie terytorialnym, ordynacji wyborczej do organów gmin i zmian w Konstytucji, które wprowadziły i umocniły samorządy terytorialne w Polsce. To 30 lat temu odrodził się m.in. samorząd terytorialny Kazimierzy Wielkiej – podkreśla. Burmistrz ma nadzieję, że święta postać patrona stanie się symbolem Kazimierzy Wielkiej, która ma status uzdrowiska.

27 maja 1990 roku odbyły się pierwsze demokratyczne wybory samorządowe. Dwa tygodnie później, 13 czerwca… – cały artykuł na źródłowej stronie Radia Kielce  – po kliknięciu na link

 

---

Jarosław Kruk: Siedem lat temu, w 2013 r. władze słonecznego miasta ze złotą monstrancją w herbie przygotowywały podobny akt – powierzenie Buska-Zdroju opiece św. Norberta z Xanten , założyciela zakonu norbertanów / premonstratensów , patrona sióstr nobertanek – których własnością Busko było od chwili powstania aż po rok 1819. Do finalizacji tych zamierzeń jednak nie doszło. Czy słusznie?..

Jak doszło do powstania Buska? Jak pisze Michał Jurecki w znakomitym przewodniku „Ponidzie. W świętokrzyskim stepie„ – w XII w. właścicielem tych ziem był rycerz Dzierżko (Dersław, Dzierżysław) z Chotla, herbu Janina . On to w 1166 r., w miejscu, gdzie dziś stoi świątynia NPNMP ufundował pierwszy kościół. W następnych latach, w okresie 1180–1186 r. , staraniem rycerza Dzierżka i jego brata, Wita z Chotla, biskupa płockiego,  obok kościoła wzniesiony został klasztor, żeńska filia ufundowanego przez bp. Wita klasztoru norbertanów w Witowie.

Święty Norbert – Schlägl (Górna Austria). Kościół klasztorny – Ołtarz (1749) Świętego Norberta: obraz ołtarzowy autorstwa Bartolomeo Altomonte. / fot: Wolfgang Sauber; Wikipedia.  JKR: Na obrazie święty przedstawiony jest z charakterystycznymi atrybutami – w prawej ręce unosi monstrancję, obok niego mitra arcybiskupa i podwójny krzyż.

Dlaczego Norbertanie? Jak informuje ks. Waldemar Kulbat w opracowaniu „Dzieje klasztoru norbertanów w Witowie”: –  Biskup Wit w czasie swoich studiów w Paryżu zapoznał się ze św. Norbertem, wracając do Polski zabrał ze sobą trzech zakonników którzy mieli żyć w ufundowanym przez Wita klasztorze. Długosz przekazał bardzo pozytywny obraz biskupa Wita jako człowieka wszechstronnie wykształconego, skromnego i pobożnego. Biskupowi Witowi Długosz przypisuje także ufundowanie klasztorów w Busku i Płocku. Wiadomo, że bp Wit należał do grupy duchownych związanych z księciem Kazimierzem Sprawiedliwym. Pierwotnie opactwo miało charakter podwójny, obejmując oddzielone od siebie klasztor męski i żeński. Był to zwyczaj rozpowszechniony w średniowieczu ze względu na zagrażające w tamtych czasach niebezpieczeństwa. Reguła zakonna św. Norberta spisana w Premontre pod Laon w 1118 roku m.in. zalecała aby: ” dla wygody duchowej w administrowaniu Świętymi Sakramentami i w innych potrzebach duchownych i świeckich… spólne były dla obu stanów fundacje” .

Wokół klasztoru sukcesywnie zaczęła rozwijać się osada, której administratorem i  „kołem zamachowym” było właśnie zgromadzenie zakonne. Dzięki zabiegom zaradnych sióstr w 1287 r. książę krakowski i sandomierski Leszek Czarny , nadał osadzie prawa miejskie. Przyrodni starszy brat Władysława Łokietka, był następcą urodzonego w Starym Korczynie księcia Bolesława Wstydliwego, który to 30 lat wcześniej, w 1257 r., podczas zjazdu rycerstwa na błoniach podpińczowskiej Koperni  nadał prawa miejskie magdeburskie Krakowowi.

Czym były ówczesne prawa miejskie? Dziś nadanie praw miejskich ma znaczenie niewielkie, bardziej jest to akt symboliczny. Wówczas to było wydarzenie epokowe – prawo lokacyjne nadało miastu nową formę organizacyjno-prawną i nowy kształt urbanistyczny. Był to pakiet praw, norm, przepisów, które porządkowały i regulowały niemal każdą sferę życia danej miejscowości i jej mieszkańców. Posługując się współczesnym odniesieniem –  moim zdaniem – można przyrównać to do ustanowienia swoistej „małej konstytucji”. W oparciu o zapisy w prawie miejskim np. ustalany był kształt miasta, wytyczany rynek, ustalana ilość i daty targów i jarmarków, wybierane władze miejskie, itd. Ta całościowa regulacja to było swoiste „turbo doładowanie” , pozwalające na dużo szybszy rozwój i rozkwit miejscowości.

Siostry norbertanki sprawnie władały Buskiem przez blisko 640 lat, do roku 1819 kiedy to przeprowadzona została Kasata klasztorów w Królestwie Kongresowym.

Ponad 800 lat od chwili przybycia do Buska sióstr norbertanek, w 2013 r. władze samorządowe planowały przyjąć św. Norberta za patrona miasta, którego kilkusetletni byt ściśle związany był z premonstratensami. 6 czerwca 2013 r., w dniu św. Norberta, na obchody święta patrona do spadkobierczyń buskich norbertanek, do klasztoru sióstr w Imbramowicach udała się z polecenia burmistrza Sikory trzyosobowa delegacja miasta, w której skład obok siostry Angeli i Adriana Szczerby wchodziła i moja skromna osoba. Celem wyjazdu było uczestniczenie w okolicznościowej Mszy Świętej, jak również zaproszenie sióstr na uroczystości oddania Buska-Zdroju pod opiekę św. Norberta. Pamiątką z tej misji są zdjęcia, niektóre podarowane Wikipedii

Siostry norbertanki z zakonu klauzurowego w Imbramowicach, 6 czerwca 2013 / fot. Jarosław Kruk; Wikipedia

i dwa wspomnienia – smak pysznej zupy pomidorowej, którą siostrzyczki nas uraczyły i  pierwsza bodaj reprymenda, którą dostałem od nowego dyrektora BSCK  za jakoby samowolne oddalenie się z miejsca pracy. „Jakoby” gdyż polecenie niezwłocznego udania się do klasztoru w Imbramowicach wydał mi telefonicznie sam burmistrz Sikora, informując, że zostało to uzgodnione z dyrektorem Dąbalem….

Elementem przygotowań do przyjęcia patrona miasta było też bodaj zlecenie napisania książki o mieście słońca i jego wielusetletniej przeszłości, wykonane przez historyka , pana Dariusza Kalinę – Miasto i gmina Busko-Zdrój. Dzieje i zabytki

Czy dobrze, że nie doszło do powierzenia słonecznego miasta świętemu patronowi? Warto zadać sobie to pytanie, ale pewnym dla mnie jest, że jeśli kiedyś do tego dojdzie,  to Primus inter pares będzie święty Norbert z Xanten.

Herb Buska – słońce? monstrancja? czy po prostu słoneczna monstrancja?

► eKAI [09.05.2020]: – Klasztory klauzurowe w czasie pandemii

◙ Podobne informacje:

RK: Buscy radni odnieśli się do wydarzeń z 18 maja

ED: GOŚC DNIA. Waldemar Sikora: Marka Buska-Zdroju jest bardzo mocna