Kalendarium: 23 października 1793 roku kontrolowany przez Rosjan sejm w Grodnie ratyfikował II rozbiór Polski. Wzięły w nim udział Rosja i Prusy
Sejm w Grodnie zgodził się także na niekorzystny dla Polski traktat z Rosją, przywracający urząd Rady Nieustającej (najwyższy organ władzy administracyjnej w Polsce będący pod stałą kontrolą Katarzyny II). W wyniku II rozbioru Polski, Prusy otrzymały Wielkopolskę, Gdańsk, Toruń oraz ziemię sieradzką. Rosja zagarnęła szerokie tereny kijowszczyzny i mińszczyzny. W II rozbiorze nie wzięła udziału Austria, zajęta w tym czasie prowadzeniem wojny z Francją. – informuje 23.10.2022 portal PolskieRadio24.pl
Tuż przed pierwszym rozbiorem Polski
W 1772 roku cesarzowa Rosji Katarzyna II’ wysłała list do króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego’ i cesarza Austrii Józefa II Habsburga’, w którym domagała się, by „dwory oświadczyły swój zamiar zaprowadzenia w Polsce porządku i wolności narodowej. Imperium Rosyjskie rezygnuje z zamiaru żądania zwrotów znacznych terytoriów, które zostały kiedyś zagarnięte przez Rzeczpospolitą, a należały do Imperium Rosyjskiego i odszkodowania za straty, które kiedyś poniosły. Nie ulega wątpliwości, że ziemie, które teraz zabiera Rosja stanowią ledwie skromną rekompensatę za to, co utraciła”. Dzięki sprytnej dyplomacji i podległemu sobie królowi Polski Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu’, doprowadziła do I rozbioru Polski♂.
Publicyści i historycy o stanie Rzeczpospolitej w drugiej połowie XVIII wieku
Sytuacja, w której znalazła się Polska w 1772 roku, wzbudzała zainteresowanie wielu współczesnych, w tym obcokrajowców. M.in. Adam Smith’, wybitny szkocki ekonomista i filozof, jeden z ojców liberalizmu i gospodarki wolnorynkowej, w swoim sztandarowym dziele z tamtego okresu „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów”, określił Polskę „najbardziej zacofanym ekonomicznie krajem Europy i jedynym obok Węgier, który nie prowadzi handlu zamorskiego. Polska wciąż nie oswobodziła się z feudalizmu”.
♦ Wikipedia: – II rozbiór Polski (1793) – drugi z trzech rozbiorów Polski, do których doszło pod koniec XVIII wieku…♂
Odwiedzający Polskę w drugiej połowie XVIII wieku Irlandczyk Wiliam Cocks, zwrócił uwagę na to, że „Rzeczpospolita jest ucieleśnieniem powszechnego kiedyś w całej Europie feudalizmu. To mieszanina wolności i uciemiężenia, porządku i anarchii. Źródłem jej nieszczęść jest wolność. Ongiś mocarstwo w Europie, w przyszłości Polska będzie musiała przyjąć jeszcze cięższe warunki”.
Z perspektywy czasu dwudziestowieczny historyk Feliks Koneczny’ zauważył, że w latach 1772-1793, a więc w okresie pomiędzy pierwszym a drugiem rozbiorem, w Polsce nastąpiło przebudzenie społeczno – polityczne. Szlachta zdała sobie sprawę z niebezpiecznego położenia, w jakim znalazł się kraj i podjęła próby jego reformy.
Historyk tak pisał o tych czasach: „w tym okresie okazało się, że Polska posiada wiele sił żywotnych i odrodzenie państwowe i społeczne będzie rzeczą łatwą. Nastały czasy rozpędu. W 1774 roku wprowadzono ustawę stanowiącą, że szlachcic zajmujący się handlem, nie straci swojego tytułu. Wiedząc to, można łatwo zdać sobie sprawę z tego, jak Polska w krótkim czasie dokonała reform. W 1777 roku powstał nawet pomysł powszechnego ubezpieczenia od pożaru. Powstały domy handlowe, banki oferujące nieznane nigdzie indziej obroty na pożyczki hipoteczne, zaliczki eksportowe i inne formy kredytowe. Zawiązywały się spółki akcyjne, które poza Polską funkcjonowały tylko w Anglii”.
Niestety, wysiłki patriotycznej części szlachty okazały się daremne. Do władzy doszła konfederacja targowicka’, która doprowadziła do II rozbioru Polski♂.
Skutkiem II rozbioru Polski była… – cały artykuł na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl♂
◙ Podobne informacje:
Kalendarium: 3 maja 1791 Sejm Wielki uchwalił Konstytucję – pierwszą polską ustawę zasadniczą
Kalendarium: 27 kwietnia 1792 r. podpisano akt zawiązania konfederacji targowickiej
?? 365 dni wojny. Rok heroicznej walki Ukrainy z brutalną rosyjską inwazją