Kalendarium: 14 listopada 1801 zmarł Grzegorz Piramowicz – współtwórca polskiej edukacji
Piramowicz pochodził z zamożnej rodziny kupców ormiańskich mieszkających we Lwowie. Nauki pobierał w miejscowym kolegium jezuickim. W szkolnej ławie zakolegował się z Ignacym Krasickim, przyszłym biskupem warmińskim i jednym z najwybitniejszych twórców rodzimego oświecenia. Po zakończeniu nauki sam wstąpił do zakonu jezuitów. W 1764 roku, w wieku 29 lat (przyszedł na świat 25 listopada 1735) został profesorem teologii kolegium krzemienieckiego. Wkrótce został protegowanym magnackiego rodu Potockich i nauczycielem kilku najmłodszych przedstawicieli tego rodu.
♦ Wikipedia: Grzegorz Piramowicz, Pisandro; Pyram (ur. 25 listopada 1735 we Lwowie, zm. 14 listopada 1801 w Międzyrzecu Podlaskim) – polski duchowny rzymskokatolicki, kaznodzieja, pedagog, działacz oświatowy, pisarz i poeta oświeceniowy, teoretyk wymowy i poezji, filozof, pochodzenia ormiańskiego…♂
Dzięki mecenatowi możnych patronów mógł odbyć podróż do Francji i Włoch. Tam zapoznał się ze zdobywającymi popularność prądami oświeceniowymi. W Rzymie Piramowicz poznał studiującego tam wówczas Ignacego Potockiego. Te dwa doświadczenia zaważyły na dalszym życiu przyszłego reformatora polskiego szkolnictwa.
Piramowicza wizja edukacji
Najważniejszym dziełem Piramowicza była książka „Powinności nauczyciela w szkole parafialnej”, w której przedstawia on instrukcje postępowania dla pracowników oświaty. Nauczyciela miała charakteryzować dojrzałość w wybieraniu i sądzeniu, powolność w postępowaniu (co miało sprzyjać roztropności), umiarkowanie i brak uprzedzeń, wreszcie: coś, co nazwać można by dziś znajomością psychiki uczniów.
Ważnym elementem jego wizji było rozwijanie aktywnego patriotyzmu i świadomości obywatelskiej. Miało się to odbywać przede wszystkim przy pomocy nauki języka ojczystego, czemu dał dowód opracowując podręcznik „Wymowa i poezja dla szkół narodowych”. Przy czym uważał, że ów patriotyzm powinien objawiać się też w dbałości o rozwój gospodarczy kraju. Dlatego kładł duży nacisk na rachunkowość i geometrię, które miały owocować lepszym gospodarowaniem dobrami oraz mechanikę, która z kolei miała stanowić podwaliny pod budowę młynów, wiatraków i tartaków.
Piramowicz był fizjokratą, uważał, że ziemia jest gwarantem i motorem rozwoju gospodarczego kraju. „Nikt nie jest tak ciemny, żeby nie widział, iż najwięcej bogactwo i moc kraju zasadza się na rolnictwie” pisał. Przygotował nawet podręcznik dobrych praktyk rolnych pt. „Książka użyteczna dla wieśniaków”, w której zawarł praktyczne porady dotyczące gleboznawstwa, użyźniania pól, opieki nad roślinami i zwierzętami. Za przeświadczeniem o bogactwie płynącym z roli szło u Piramowicza przeświadczenie o potrzebie…– cały artykuł na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl♂
◙ Podobne informacje:
Zmarła Krystyna Poskuta – długoletni nauczyciel I LO im. T. Kościuszki w Busku-Zdroju