Kalendarium: 1 lipca 1569 zawarta została unia polsko-litewska, powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów. Wspólne państwo Polaków i Litwinów zniknęło po rozbiorach w 1795 r.

1 lipca 1569 roku zawarta została unia polsko-litewska, tym samym powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów. Wspólne państwo Polaków i Litwinów trwało przez ponad dwa wieki – aż do czasu, kiedy zniknęło z mapy Europy po rozbiorach w 1795 roku’. – informuje portal PolskieRadio24.pl

○ „Unia Lubelska” (1869) –  Jan Matejko  (1838-1893) , olej na płótnie, 298 cm x 512 cm, Muzeum Narodowe w Lublinie / Wikipedia♂

○ Unia Lubelska – postacie historyczne przedstawione na obrazie Jana Matejki – YT♂

W tekście unii lubelskiej czytamy: „Unia sprawiła iż już Królestwo Polskie i Wielgie Księstwo Litewskie jest jedno nieróżne i nierozdzielne ciało, a także nierożna, ale jedna spolna Rzeczpospolita, która się z dwu państw i narodów w jeden lud zniosła i spoiła. I aby za wolą Bożą ta unia trwałą do końca świata.”

– Unia zawarta w Lublinie była pewnym ukoronowaniem rozwijającego się przez dziesięciolecia związku polsko-litewskiego – mówiła historyk dr Jolanta Choińska-Mika w aud. „Kronika polska” w 2001 roku.

– Do 1569 roku to są dwa różne kraje, róże organizmy państwowe połączone osobą wspólnego monarchy, ale podzielone politycznie – mówił historyk prof. Andrzej Wyczański w aud. Elizy Bojarskiej z „Królowie i książęta polscy” w 1986 roku. – To były różne kraje, różne systemy polityczne, dążenia, z tym że systematycznie od dwóch pokoleń następowały procesy asymilacji kulturalnej i ustrojowej.

Postanowienia unii

Obszar Rzeczpospolitej Obojga Narodów zajmował 780 tys. km2, a zamieszkała tam ludność liczyła ponad 6 milionów mieszkańców. (Rzeczpospolita Polska: 312 696 tys. km2, ludność (31.03.2021): 38 179 800 mieszkańców♂)
Efektem zawarcia unii lubelskiej było stworzenie federacji złożonej z dwóch równoprawnych członków. Oba państwa razem w wolnej elekcji wybierały jednego władcę, ujednoliciły system monetarny i prawny oraz powołały wspólny Sejm i Senat oraz prowadziły wspólną politykę obronną i zagraniczną. Zachowały jednak odrębne urzędy centralne, języki, wojsko.

○  Serwis specjalny PR24 powstały w 2019 r. z okazji 450-lecia zawarcia Unii Lubelskiej♂

– Na pewno był to kompromis zapewniający stabilność związku w interesie obojga narodów, a jednocześnie kompromis, który respektował pewne dążenia, czy ambicje polityczne elity Wielkiego Księstwa Litewskiego – zaznaczała dr Choińska-Mika.

Potęga polsko-litewska

– Unia miała  wyjątkowy charakter na tle europejskim, nie dlatego, że w ogóle zaistniała, ale przede wszystkim poprzez jej trwałość, zasięg i historyczne skutki – podkreślała dr Jolanta Choińska-Mika.

Historycy są podzieleni jeśli chodzi o ocenę unii lubelskiej. Jedni mówią, że… – cały artykuł i audycja przedstawiająca czasy Zygmunta II Augusta oraz Rzeczpospolitej Obojga Narodów na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl♂

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 21 czerwca 1226 w Starym Korczynie urodził się Bolesław V Wstydliwy, łagodny książę w okrutnych czasach | I ❤ Ponidzie, Czy wiesz, że…

HM: Cud gospodarczy króla Kazimierza Wielkiego

Kalendarium: 7 czerwca 1492 w Grodnie zmarł Kazimierz Jagiellończyk. Umacniał władzę, złamał potęgę Zakonu Krzyżackiego, wprowadził Polskę w epokę renesansu

Kalendarium: 9 października 1610 r. Polacy zdobyli Kreml. Rosja przestała istnieć jako suwerenne państwo. Polska stała się największym państwem Europy

Kalendarium: 9 marca 1652 po raz pierwszy wykorzystano liberum veto, zrywając obrady Sejmu. Symbol wolności czy anarchii?

Kalendarium: 12 września 1683 r. Wiktoria Wiedeńska. Wojska pod dowództwem Jana III Sobieskiego rozgromiły armię imperium osmańskiego

Kalendarium: 13 września 1732 Rosja, Austria i Prusy zawarły traktat zwany przymierzem trzech czarnych orłów. Preludium rozbiorów Rzeczypospolitej

Kalendarium: 17 lutego 1772 r. w Petersburgu Rosja i Prusy podpisały układ ustalający warunki I rozbioru Rzeczypospolitej. Deklarację przystąpienia do układu złożyła również Austria

Kalendarium: 8 sierpnia 1780 odebrał sobie życie Tadeusz Reytan. Znany z obrazu Matejki poseł w 1773 na sesji sejmowej próbował uniemożliwić wyjście sygnatariuszom rozbioru, wołając do nich: „Chyba po moim trupie!”

Kalendarium: 23 października 1793 roku kontrolowany przez Rosjan sejm w Grodnie ratyfikował II rozbiór Polski. Wzięły w nim udział Rosja i Prusy

Kalendarium: 24 października 1795 r. Prusy, Austria i Rosja podpisały akt III rozbioru Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Polska zniknęła z mapy świata

7 października 1918 – formalna data odzyskania niepodległości