Kalendarium: 28 sierpnia 1765 urodził się Tadeusz Czacki. Wybitnie zasłużony dla kultury polskiej, twórca „Wołyńskich Aten”, jednego z najbardziej znanych ośrodków naukowych na Kresach Wschodnich dawnej Rzeczpospolitej

28 sierpnia 1765 urodził się Tadeusz Czacki. Wybitnie zasłużył się dla kultury polskiej, twórca jednego z najbardziej znanych ośrodków naukowych na Kresach Wschodnich dawnej Rzeczpospolitej. – Z małego miasteczka na Kresach Wschodnich uczynił miasto-szkołę, skupiając w „Wołyńskich Atenach” całe polskie życie umysłowe i kulturalne Podola, Wołynia i Ukrainy – mówił na antenie Polskiego Radia prof. Andrzej Notkowski. – informuje 28.08.2023 w sekcji Historia portal PolskieRadio.pl

○ Portret Tadeusza Czackiego. Kolekcja: Muzeum Narodowe w Warszawie / źródło: Wikimedia Commons♂

♦ Tadeusz Czacki herbu Świnka, krypt.: T. C., (ur. 28 sierpnia 1765 w Porycku na Wołyniu, zm. 8 lutego 1813 w Dubnie na Wołyniu) – polski działacz oświatowy i gospodarczy, pedagog, historyk, ekonomista, bibliofil, numizmatyk, członek Komisji Edukacji Narodowej, współtwórca Konstytucji 3 Maja, współzałożyciel warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, twórca Biblioteki Poryckiej, główny twórca i organizator Liceum Krzemienieckiego zwanego Atenami Wołyńskimi, ostatni starosta niegrodowy nowogrodzki (1786–1792), wizytator szkół guberni wołyńskiej, podolskiej i kijowskiej…[Wikipedia♂]

Czacki, wychowany w rodzinnym majątku w Porycku w powiecie Krzemienieckim, już od najmłodszych lat odznaczał się niezwykłą starannością, pilnością i powagą. Pieniędzmi otrzymywanymi od ojca opłacał nauczyciela dla wiejskich dzieci oraz wspomagał biednych i sieroty.

„Rys ten znamienny snuje się jak barwna nić przez cały żywot Czackiego. Miłość ojczyzny i troska o oświatę powszechną nie maleje w jego sercu ani na chwilę. Pozostał im wierny do ostatniego tchnienia. Zaczął od szkółki dla sierot w rodzinnym Porycku, skończył na Krzemieńcu” – pisał we wspomnieniach ksiądz Alojzy Osiński.

…Edukację, w zakresie przede wszystkim przedmiotów humanistycznych – języka i literatury łacińskiej, prawa i języka niemieckiego, rozpoczął już w warunkach domowych pod kierunkiem sędziwego Franciszka Grodzickiego, jezuity z kolegium lwowskiego. Później wyjechał do Warszawy, by kształcić się dalej, korzystając z naukowego przewodnictwa znanych uczonych Adama Naruszewicza’ i Jana Albertrandego’.    (…)  Na początku XIX w., już w okresie zaborów, polskie szkoły na dawnych wschodnich rejonach Rzeczpospolitej otrzymały autonomię, a Czackiemu powierzono urząd wizytatora placówek m.in. na Podolu i Wołyniu. Kwestie edukacyjne stały się ważnym segmentem jego działalności. Stworzył w Krzemieńcu liceum, otwarte dla młodzieży męskiej o zróżnicowanym pochodzeniu i zamożności. Dbano tam o wszechstronny rozwój podopiecznych, zatrudniając najlepszych pedagogów oraz wyposażając szkołę m.in. w ogród botaniczny, obserwatorium astronomiczne i gabinet minerałów. Celem edukacji według Czackiego powinna być bowiem użyteczność nauki w życiu codziennym.Młodzież uczyła się także tańca, rysunku, jazdy konnej, pływania i władania bronią białą. Dbano także o jej „właściwe i moralne prowadzenie się”. Łącznie edukacja w placówce miała trwać…[dzieje.pl♂]

W warunkach napiętego życia politycznego, w czasach Sejmu Walnego i prac nad Konstytucją 3 Maja trzymał się na uboczu.

W 1803 roku, po przyznaniu autonomii polskiemu szkolnictwu na Litwie i Rusi, Czacki został mianowany wizytatorem szkół guberni wołyńskiej, podolskiej i kijowskiej. Do końca życia poświęcił się organizacji szkolnictwa na terenie Kresów Wschodnich.

Uwieńczeniem tych działań było… – cały artykuł i audycje tematyczne na źródłowej stronie PolskieRadio.pl♂

Odkrył, niezależnie od Heinricha Wilhelma Olbresa planetoidę Pallas. Był też… – cały artykuł na źródłowej stronie PolskieRadio.pl

○ Busko-Zdrój, 17.06.2023: Uroczyste odsłonięcie tablic pamiątkowych pani profesor Agnieszki Książek i pani profesor Krystyny Poskuty podczas jubileuszu 105-lecia  I Liceum Ogólnokształcącego w Busku-Zdroju i X Zjazdu Absolwentów szkoły♂

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 29 sierpnia 1756 urodził się Jan Śniadecki, uczony epoki oświecenia. Matematyk, astronom, geograf, filozof, reformator oświaty. Udowadniał, że patriotą jest nie tylko ten, kto walczy szablą, ale i ten, który oświeca rozumem

ED: Matura 2022 w Świętokrzyskiem. TOP 30 liceów z najlepszymi wynikami. Liderem kielecki „Nazaret” | JKR: A Busko?

eM: Kieleckie „Nazaretanki” na szóstym miejscu w rankingu „Perspektyw” najlepszych liceów ogólnokształcących

RK: Piotr Miernik z Liceum Ogólnokształcącego im. św. Jadwigi Królowej w Kielcach zdobył brązowy medal na 64. Międzynarodowej Olimpiadzie Matematycznej

?? ? BI: Niewiarygodne osiągnięcie 17-latka z Polski. Michał Lipiec ma 17 lat. Jako pierwszy w historii naszego kraju w ciągu trzech tygodni lipca zdobył trzy medale na międzynarodowych olimpiadach przedmiotowych. Złoty z chemii, srebrny z fizyki, brązowy z matematyki

Julia Juda laureatką I miejsca Ogólnopolskiej Olimpiady Geologicznej. Wielki sukces uczennicy buskiego I LO

Alicja Orkisz finalistką LIII Olimpiady Literatury i Języka Polskiego. Wielki sukces uczennicy buskiego I LO im. T.Kościuszki. „NON SCHOLAE, SED VITAE DISCIMUS”

I LO Busko-Zdrój: Podczas X Zjazdu Absolwentów odsłonięte zostaną tablice pamiątkowe Agnieszki Książek i Krystyny Poskuty. ? Pilnie potrzebne są zdjęcia pani profesor od matematyki

19 lutego: Dzień Nauki Polskiej