Kalendarium: 26 sierpnia 1963 zmarł bp. Czesław Kaczmarek, ordynariusz diecezji kieleckiej, ofiara komunistycznych represji

– Ci zdrajcy narodu polskiego, posłuszne narzędzia Watykanu i imperializmu amerykańskiego usiłują sprowadzić na Polskę pożogę nowej wojny i wyzyskać teren naszego kraju dla celów agresji przeciwko Związkowi Radzieckiemu – mówił oskarżyciel ppłk. Mieczysław Widaj.

Biskup Kaczmarek podczas procesu, 1953 / źródło: PCh24.pl

Na ławie oskarżonych

Bezpieka aresztowała biskupa Czesława Kaczmarka 20 stycznia 1951 roku. Proces rozpoczął się 14 września 1953 roku. Oprócz biskupa diecezji kieleckiej Czesława Kaczmarka, na ławie oskarżonych znaleźli się też księża: Jan Danilewicz – były skarbnik kurii kieleckiej, Józef Dąbrowski, były kapelan biskupa Kaczmarka, Władysław Widłak, były prokurator seminarium duchownego w Kielcach i siostra zakonna – Waleria Niklewska. Władzom komunistycznym zależało na jak największym nagłośnieniu tego wydarzenia.

W „Trybunie Ludu” z 14 września 1953 roku ukazał się artykuł pt. „Na zlecenie Watykanu – na usługach USA i neohitlerowców dywersanci i szpiedzy w szatach kapłańskich działali na szkodę narodu i państwa polskiego”. Specjalna redakcja w Polskim Radiu – Polityczne Nagrania Archiwalne rejestrowała cały proces. Relacje opatrzone były propagandowym komentarzem:

– Dziś przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie rozpoczął się proces członków antypaństwowego i antyludowego ośrodka – słyszymy w radiowym sprawozdaniu.

Walka z Kościołem

Proces był farsą, a przydzielony z urzędu obrońca działał na rzecz prokuratury, a nie oskarżonego.  Oskarżycielem był ppłk. Mieczysław Widaj (ur. 12 września 1912 w Mościskach, zm. 11 stycznia 2008 w Warszawie) – pułkownik Ludowego Wojska Polskiego, zastępca przewodniczącego Najwyższego Sądu Wojskowego, w latach 1945–1953 odpowiedzialny za skazanie na śmierć ponad 100 żołnierzy podziemia niepodległościowego, zbrodniarz komunistyczny). Poza nim w składzie Wojskowego Sądu Rejonowego znaleźli się: ppłk. Kazimierz Stojanowski, ppłk. Jan Radwański. Pretekstem do aresztowania biskupa Kaczmarka było oskarżenie o znajomość i kontakty z ambasadorem USA w Polsce, Arthurem Bliss Lane’em.

Śledztwo prowadził osobiście płk Józef Różański, dyrektor Departamentu Śledczego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. W piśmie z 10 września 1953 roku minister Stanisław Radkiewicz stwierdził, że będzie to jeden z najważniejszych procesów politycznych, jakie dotąd odbyły się w Polsce i będzie zarazem „silnym uderzeniem w reakcyjną część hierarchii kościelnej, w jej watykańskich inspiratorów i ich mocodawców anglo-amerykańskich”.

Zbiegły na Zachód ppłk. bezpieki Józef Światło twierdził na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, że decyzja o aresztowaniu biskupa Kaczmarka zapadła w Moskwie jeszcze za… – cały artykuł i oryginalne archiwalne nagrania z procesu na źródłowej stronie Polskiego Radia – po kliknięciu na link

Wyrok

Proces, który rozpoczął się 14 września 1953 r. trwał zaledwie 8 dni. 22 września wydano wyrok. Hierarcha został skazany na 12 lat więzienia za działalność na niekorzyść Związku Radzieckiego, szpiegostwo na rzecz Stanów Zjednoczonych i Watykanu, dywersję oraz kontakty z podziemiem. Pozostali oskarżeni otrzymali kary od 5 do 10 lat pozbawienia wolności.

Biskup Czesław Kaczmarek został zwolniony z więzienia w 1956 r. na mocy amnestii, a rok później postępowanie w jego sprawie umorzono z powodu braku dowodów. Schorowany kapłan zmarł w 1963 r. Do końca był prześladowany i szykanowany przez władze komunistyczne. Uniewinnienie i rehabilitacja nastąpiły dopiero w 1990 r.

We wrześniu 1953 roku Tadeusz Mazowiecki , przyszły premier III RP, we „Wrocławskim Tygodniku Katolickim” przekonywał: „ludowa ojczyzna przywróciła godność milionom prostych ludzi, w olbrzymiej większości wierzących, przekraczając raz na zawsze stosunki społeczne […] i buduje w niezwykle trudnych warunkach powojennego życia podstawy lepszego bytu”.

Odnosząc się do procesu Mazowiecki tłumaczył: „ku tej szkodliwej działalności kierowały ks. bp. Kaczmarka i współoskarżonych poglądy prowadzące do utożsamiania wiary ze wsteczną postawą społeczną, a dobra Kościoła z trwałością i interesem ustroju kapitalistycznego”. Po czym dodawał: „proces ks. bp. Kaczmarka udowodnił również naocznie, i to nie po raz pierwszy, jak dalece imperializm amerykański, pragnący przy pomocy nowej wojny, a więc śmierci milionów ludzi, narzucić panowanie swojego ustroju wyzysku i krzywdy społecznej krajom, które obrały nową drogę dziejową, usiłuje różnymi drogami oddziaływać na duchowieństwo oraz ludzi wierzących i kierować ich na drogę walki z własną ojczyzną, stanowiącą wspólne dobro wszystkich obywateli”.

8Wikipedia; – bp Czesław Kaczmarek (ur. 16 kwietnia 1895 w Lisewie Małym, zm. 26 sierpnia 1963 w Lublinie) – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup diecezjalny kielecki w latach 1938–1963. 

8  PCh24.pl: – Niezłomny biskup „wrogiem ludu”. Jak komuniści dręczyli biskupa Kaczmarka

grafika tytułowa: Czesław Kaczmarek, biskup kielecki, około 1938 r. / Wikipedia

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 14 sierpnia 1941 r., o 12:50, w niemieckim KL Auschwitz zmarł dobity zastrzykiem trucizny św. Maksymilian Kolbe | Czy wiesz, że: Od 1991 r. jest patronem energetyków

Kalendarium: 5 lipca 1881 urodził się kard. August Hlond, Prymas Polski. Z jego pracy i doświadczenia czerpali kardynał Stefan Wyszyński i papież Jan Paweł II | Zgładzony przez UB?

N: Męczennik radomskiego Czerwca 1976 r. – rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego

Kalendarium: 24 marca 1921 urodził się ks. Franciszek Blachnicki, więzień obozów koncentracyjnych, wykładowca KUL, założyciel i duchowy ojciec Ruchu Światło-Życie, ofiara komunistycznej zbrodni