Kalendarium: 22 listopada 2019 – Uroczystości pogrzebowe powstańców styczniowych w Wilnie. Szczątki bohaterów spoczęły na Rossie

Z udziałem prezydentów Litwy Gitanasa Nausėdasa i Polski Andrzeja Dudy, w Wilnie, 22 XI, odbyły się uroczystości pogrzebowe 20 uczestników Powstania styczniowego. Trumny ze szczątkami poległych zostały złożone w odnowionej kaplicy na wileńskiej Starej Rossie. Pochowani w niej zostali m. in. Konstanty Kalinowski, przywódca powstania na Litwie oraz gen. Zygmunt Sierakowski, jeden z dowódców insurekcji.

Uroczystości pogrzebowe powstańców styczniowych w Wilnie, 22.11.2019 / fot. Grzegorz Jakubowski/KPRP

W latach 1863–1864 na placu Łukiskim w Wilnie władze carskie dokonały z rozkazu generał-gubernatora Michaiła Murawjowa, nazywanego  Wieszatielem, serii egzekucji przywódców i uczestników powstania styczniowego. Pochówki powstańców zostały odkryte w 2017 r. w trakcie prowadzenia prac archeologicznych. Powstańców odnaleziono złożonych bez trumien i ze związanymi rękoma.

Wczorajsze uroczystości poprzedziła Msza św. sprawowana w archikatedrze wileńskiej pw. św. Stanisława i św. Władysława przez abp. Gintarasa Grušasa, metropolitę wileńskiego. Koncelebrowali ją polscy, litewscy, białoruscy i łotewscy biskupi oraz księża i kapelani wojskowi. Obecni byli m.in. abp Tadeusz Kondrusiewicz, metropolita archidiecezji mińsko-mohylewskiej na Białorusi oraz biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek. Eucharystię poprzedził apel wojskowy.

Podczas uroczystości pogrzebowych pochowani zostali: Konstanty Kalinowski, gen. Zygmunt Sierakowski, Bolesław Kołyszko, ks. Rajmund Ziemacki, Julian Leśniewski, Albert Laskowicz, Józef Jabłoński, Aleksander i Józef Rewkowscy, Karol Sipowicz, Jan Bieńkowski, Jan Marczewski, Edward Czapliński, Mieczysław Dormanowski, Ignacy Zdanowicz, Tytus Dalewski, Henryk Makowiecki, Władysław Nikolai, Kazimierz Syczuk i Jakub Czechan.

Trumny ze szczątkami zostały złożone przed ołtarzem katedry. Dwie z nich, gen. Zygmunta Sierakowskiego i Konstantego Kalinowskiego zostały okryte czerwonymi flagami z odwzorowaniem pieczęci powstania styczniowego, na której znalazły się Orzeł Biały, Pogoń oraz św. Michał Archanioł. Przed rozpoczęciem Mszy św. wieńce przy trumnach przywódców powstania złożyli prezydenci Polski i Litwy.

W homilii abp. Gintaras Grušas przypomniał, że powstanie styczniowe było walką prowadzoną nie tylko za „naszą i waszą wolność”, ale także walką o godność. Podkreślił, że wolność należy do wartości, które chrześcijaństwo ceni najwyżej. – Walka o wolność nigdy nie jest zbyteczna – powiedział.

Abp Tadeusz Kondrusiewicz, zwierzchnik katolików na Białorusi zwrócił uwagę, że dzisiejsze uroczystości nie są rozdrapywaniem ran, ale „okazją do spojrzenia i zrozumienia konsekwencji braku miłości bliźniego i poszanowania praw człowieka otrzymanych od Boga”. – Symboliczne, że pogrzeb szczątków powstańców odbywa się w Wilnie – mieście miłosierdzia Bożego. Swoimi modlitwami towarzyszymy poległym powstańcom i polecamy ich dusze miłosiernemu Bogu – powiedział.

Prezydent Litwy Gitanas Nausėdas podkreślił, że odnalezienie powstańców i ich ponowny pochówek jest okazją „do ponownego spojrzenia w przeszłość” i „przemyślenia XIX-wiecznej historii Litwy i całego regionu”.

Prezydent Andrzej Duda powiedział, że uroczystość jest uczczeniem bohaterów powstania styczniowego. – Spotkaliśmy się pod znakiem Orła Białego, Pogoni i św. Michała Archanioła – godłami Polski, Litwy i Rusi, które widnieją na pieczęci Rządu Narodowego. Zryw 1863 roku skierowany był przeciwko imperium carów, które zniszczyło nasze wspólne państwo i zniewoliło nasze narody – podkreślił.

Po zakończeniu Mszy św. spod katedry wileńskiej wyruszył kondukt pogrzebowy. Procesja przeszła… – cały obszerny artykuł na źródłowej stronie niedziela.pl – po kliknięciu na link

Jarosław Kruk: Wspomnienie Powstania styczniowego żywe jest i na terenie Ponidzia. To tu, 18.03.1963 r., pomiędzy Buskiem a Pińczowem doszło do Bitwy pod Grochowiskami, jednej  znajkrwawszych w insurekcji, zakończonej zwycięstwem Polaków.

Najbardziej znanym mieszkańcem Buska uczestniczącym w Powstaniu Styczniowym był Aleksander Uchnast. Jego imię nosi jedna z ulic miasta ze słońcem w herbie.

Aleksander Uchnast (1849-1939) / Narodowe Archiwum Cyfrowe

W 151. rocznicę styczniowego zrywu niepodległościowego, 19 stycznia 2014 r., na południowej ścianie kościoła p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Busku-Zdroju  odsłonięta została okolicznościowa tablica pamiątkowa.
Portal busko.com.pl informował (link):   Inicjatorami ufundowania tablicy, na pamiątkę przyszłym pokoleniom, nie dla własnej chwały, byli członkowie GRH „Pułk Żuawów Śmierci”, którzy w 2012r., wraz Komendą Hufca ZHP w Busku-Zdroju, która udostępniła na ten cel zwój rachunek bankowy, powołali Społeczny Komitet mający na celu zebranie funduszy i wykonanie tablicy pamiątkowej. (…) Odsłonięcia tablicy dokonał jeden z najstarszych kombatantów – kapitan rezerwy Józef Czernikiewicz – żołnierz Armii Krajowej Świętokrzyskiego Zgrupowania majora Jana Piwnika „Ponurego”, emerytowany nauczyciel buskiego I Liceum Ogólnokształcącego.

Odsłonięcia pamiątkowej tablicy Powstania na ścianie kościoła NP NMP dokonał śp. Józef „Sęk” Czernikiewicz ,19 stycznia 2014 r./ źródło: busko.com.pl

Pewien wkład w realizację tego przedsięwzięcia miała i moja skromna osoba.

◙ Podobne informacje:

• infobusko.pl [20.01.2019]: – 156. rocznica wybuchu Powstania Styczniowego, 5-ta poświęcenia pamiątkowej tablicy w Busku-Zdroju
• infobusko.pl [22.01.2019]: – PR: Powstanie styczniowe – zbrojny bunt Polaków 
• infobusko.pl [05.04.2019]: – Kalendarium: 3 kwietnia 1940 r. NKWD rozpoczęło mordowanie polskich jeńców w Katyniu
• infobusko.pl [13.07.2019]: – Kalendarium: 12 lipca 1945 r. – „Mały Katyń” – rocznica Obławy Augustowskiej, największej zbrodni popełnionej na Polakach po II wojnie światowej