Kalendarium: 15 stycznia 1940 r. zapadła decyzja o powołaniu do życia Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich – buski akcent

82 lata temu, 15 stycznia 1940, na odprawie u Naczelnego Wodza zapadła decyzja o powołaniu do życia Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich. Na czele jednostki stanął gen. Zygmunt Bohusz-Szyszko. – przypomina PolskieRadio24.pl

Uroczystość wręczenia sztandaru Samodzielnej Brygadzie Strzelców Podhalańskich – przegląd pododdziałów Brygady; Malestroit, 10 kwiecień 1940 r. Od lewej: NN, NN, NN, mjr Jerzy Borkowski, gen. Władysław Sikorski, płk. dypl. Aleksander Kędzior, prezydent RP Władysław Raczkiewicz, płk. Zygmunt Bohusz-Szyszko. / Fot. Czesław Datki. ; Wikipedia

Jednostka była szkolona do walk w terenach górskich i leśnych. Sformowano ją z żołnierzy 21 i 22 Dywizji Piechoty Górskiej, którym po klęsce wojny obronnej udało się przebić do Francji. Większość stanu osobowego stanowili jednak ochotnicy, którzy rekrutowali się z przedwojennych polskich emigrantów zarobkowych.

– Ściągano do Brygady najlepszy element z innych jednostek. Zgłaszało się do niej dużo ochotników. Na początku 1940 roku, bowiem, rozpowszechnione było mniemanie, że wojna nie potrwa długo i każdy chciał zdążyć wziąć udział w odwecie – wspominał płk Wacław Kamionko, oficer Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich.

Do przedwojennych tradycji jednostka nawiązywała nie tylko nazwą, ale także umundurowaniem. Żołnierze nosili kapelusz stylizowany na góralskie okrycia głowy i charakterystyczną pelerynę z kapturem.

>>> PolskieRadio24.pl –  Polscy żołnierze na frontach II wojny światowej – specjalny serwis historyczny  <<<

Mieli dać się we znaki Stalinowi

Specjalne wyszkolenie jednostki wynikało z celów, które miały przed nią stanąć. W czasie formowania oddziałów szalała wojna zimowa. Stalin, wówczas sojusznik Niemiec, napadł na Finlandię. Francuzi mieli zamiar wysłać Korpus Ekspedycyjny, którego zadaniem miało być wsparcie Finów w walce o niepodległość. Jednak zanim Podhalańczycy zostali wysłani do Finlandii, wojna zimowa zdążyła się skończyć.

– Brygada była „bezrobotna”. Dopiero w kwietniu 1940 roku gruchnęła wiadomość: „Niemcy zajmują Norwegię” – wspominał żołnierz Jan Zakrzewski, żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich.

Bohaterowie Narwiku

Podhalańczycy zostali wysłani jako część sił alianckich, których celem było zajęcie kluczowego norweskiego portu w Narwiku. Wykazali się w bitwie na półwyspie Ankenes, wychodząc 28 maja na Niemieckie tyły. Zagrożeni okrążeniem żołnierze Wehrmachtu musieli salwować się ucieczką.

4  Polskie Radio:  – Bitwa o Narwik – pierwsze zwycięstwo aliantów

Brygada polska, licząca niespełna 5 tys. żołnierzy, stanowiła 1/3 wszystkich sił lądowych aliantów. Po bitwie… – cały artykuł na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl – po kliknięciu na link

q  grafika tytułowa: Odznaka pamiątkowa Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich – replika / autor: Elżbieta Kossecka; Wikipedia 

Jarosław Kruk:  W historii Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich zapewne jest i buski pierwiastek, a dokładnie akcent związany z Broniną. Skoro bowiem SBSP sformowano i z żołnierzy 22 Dywizji Piechoty Górskiej, zatem jest wielce prawdopodobne, że w ich gronie byli i uczestnicy Bitwy pod Broniną stoczonej w pierwszej dekadzie września 1939 r. na przedpolach Buska.

Dla przypomnienia:

4 busko.com.pl [2013-09-09; Robert Osiński, Jarosław Kruk]: – Bitwa pod Broniną – 9 IX 1939 r.

4 Wikipedia: – Bitwa pod Broniną – 9 września 1939 r. na terenie tej miejscowości 22 Dywizja Piechoty Górskiej, dowodzona przez płk dypl. Leopolda Endel-Ragisa stoczyła kilkunastogodzinny krwawy bój z Oddziałem Wydzielonym niemieckiego VII Korpusu, powracającym w kierunku Pińczowa po nieudanej próbie przejęcia mostu na Wiśle w Szczucinie dnia 7 września 1939 r. i 27 DP VII Korpusu przybyłą OW na odsiecz z Bogucic k. Pińczowa^[5].

Straty poniesione w boju pod Broniną przez 22DPG były dotkliwe – szacuje się, że na polu bitwy poległo blisko 200 żołnierzy, w tym kilkunastu oficerów. Było wielu rannych. Ponad 1000 żołnierzy dostało się do niewoli. Artyleria dywizji straciła 13 dział lekkich i 4 ciężkie. Szacunkowe straty niemieckie to około 200 poległych i kilkuset rannych.

Większość poległych polskich żołnierzy spoczywa na cmentarzu w pobliskim Szczaworyżu i cmentarzu parafialnym w Busku-Zdroju.

Ocenia się, że bitwa pod Broniną i bitwa polskiego Zgrupowania Południowego Armii Odwodowej Prusy pod Iłżą, w dniach 8–9 września 1939 r. to dwie największe bitwy wojny obronnej 1939 r. na terenie ówczesnego województwa kieleckiego.

W Bitwie pod Broniną żołnierze 22 Dywizja Piechoty Górskiej,  starli się z Oddziałem Wydzielonym niemieckiego VII Korpusu, powracającym po nieudanej próbie przejęcia mostu na Wiśle dnia 7 września 1939 r. Kilka dni później Niemcy zajęli Szczucin, w którym żołnierze Wehrmachtu dopuścili się masakry jeńców wojennych i ludności cywilnej.

4  e-Kurier Dabrowski [27.08.2019]: – Kulisy zbrodni wojennej w Szczucinie–   artykuł jest próbą przedstawienia i uporządkowania wydarzeń, które doprowadziły do masakry jeńców wojennych i ludności cywilnej w Szczucinie w dniach 12-16 września 1939 roku

◙ Podobne informacje:

80. rocznica Bitwy pod Broniną (9 września 1939 r.) – dziś o 11:00 uroczyste obchody na cmentarzu w Szczaworyżu

Kalendarium: 10 lipca 1940 r. rozpoczęła się powietrzna Bitwa o Anglię, w wygraniu której niebagatelny wkład mieli polscy piloci | 5 faktów, których mogłeś/aś nie wiedzieć o bitwie o Anglię

Kalendarium: 8 czerwca 1946 – londyńska parada zwycięzców II wojny światowej bez Polaków – Gorzkie ukoronowanie polityki aliantów wobec Polski

Brytyjscy posłowie wreszcie uhonorowali wkład Polaków w II wojnę światową

W Szczaworyżu nie zapomnieli o bitwie i zbrodni sprzed 83 lat. Uroczystości z udziałem żołnierzy 5. Batalionu Strzelców Podhalańskich z Przemyśla

?? W Szczaworyżu trwa pamięć o Bitwie pod Broniną. 3 września 2023 r., z okazji 84. rocznicy, odbyły się uroczystości z udziałem żołnierzy 21 Brygady Strzelców Podhalańskich [FOTO | VIDEO]