Kalendarium: 16 sierpnia 1905 urodził się Marian Rejewski, pogromca Enigmy. To on w grudniu 1932 odczytał pierwsze zaszyfrowane niemieckie depesze

Marian Rejewski napisał wspomnienia, ale nikt się nimi nie zainteresował. Dopiero kiedy Francuzi ujawnili rolę Polaków w rozszyfrowaniu Enigmy, zaczęły się poszukiwania. Rejewski napisał do „Expressu Wieczornego”: „Zapraszam do siebie”. Miał wtedy 68 lat. Przez ćwierć wieku tęsknił za pasjonującą pracą. – informuje 15.08.2022 portal OKO.press

○ Marian Rejewski (fotografia prawdopodobnie z 1932 roku, kiedy po raz pierwszy złamał szyfr Enigmy) / źródło: Wikipedia♂

Rozszyfrowanie Enigmy było najbardziej skrywaną tajemnicą Wojska Polskiego. Próby złamania szyfru niemieckiej maszyny sięgały końca lat 20. W pierwszej kolejności zaproszono do współpracy lingwistów, jednak ich praca nie przyniosła oczekiwanych rezultatów, wówczas podjęto decyzję o zatrudnieniu profesjonalnych matematyków’.

15 stycznia 1929 r. w Poznaniu, na Uniwersytecie Adama Mickiewicza rozpoczął się kurs szyfrantów zorganizowany przez szefa katedry matematyki prof. Zdzisława Krygowskiego’ na wniosek Sztabu Głównego WP. Naukowiec do udziału w nim zaangażował ponad dwudziestu swoich studentów trzeciego i czwartego roku. Program kursu obejmował dziedziny matematyki stojące u podstaw kryptoanalizy (m.in. kombinatorykę i rachunek prawdopodobieństwa) oraz stosowne działy analizy matematycznej. Specjalistyczne zajęcia i wykłady prowadzili, prócz prof. Krygowskiego, dojeżdżający w tym celu z Warszawy: mjr Franciszek Pokorny’, kpt. Maksymilian Ciężki’ oraz inż. Antoni Palluth’. Wraz z końcem 1929 r. podjęto systematyczne prace nad rozwiązaniem niemieckiego systemu Enigma’. 1 września 1932 roku zlikwidowano poznańską ekspozyturę Biura Szyfrów, a trzech najzdolniejszych kryptologów przeniesiono do stolicy. Byli to Marian Rejewski’, Henryk Zygalski’ i Jerzy Różycki’, najzdolniejsi uczniowie prof. Krygowskiego.

>>> Złamali szyfr „Enigmy”, ocalili 30 milionów ludzi  <<<
PolskieRadio.pl [31.12.2021]: – Gdyby Polacy nie złamali szyfru „Enigmy”, aliantom może by i się to z czasem udało, ale zanim by to nastąpiło ponosiliby prawdopodobnie katastrofalne straty – mówi Łukasz Kubacki z Muzeum Historii Polski. Złamanie szyfru niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma” uznawane jest za jedno z najważniejszych wydarzeń II wojny światowej…♂

Zachodnie kraje zaniechały prób rozwiązania algorytmu niemieckiej maszyny. Francuzi mieli szpiega w Niemczech, który przekazywał kody dzienne lub aktualne nastawy tarcz Enigmy. Przekazywał on Polakom zdobytą dokumentację, której sami Francuzi nie potrafili wykorzystać’.

Biuro Szyfrów Sztabu Generalnego mieściło się w Pałacu Saskim. Nie zdawali sobie sprawy, że czeka na nich specjalne zadanie. Po kilku tygodniach Rejewski został poproszony o dodatkową pracę, po godzinach. Miał bez wiedzy swoich kolegów zająć się rozszyfrowaniem Enigmy. Zrobił to: między Świętami Bożego Narodzenia i Nowego Roku 1932 r. rozszyfrował niemieckie depesze. Po latach Marian Rejewski powiedział, że wykorzystał jedynie to, czego nauczył go na studiach prof. Krygowski.

Rozszyfrowanie Enigmy było najbardziej skrywaną tajemnicą Wojska Polskiego. Dzięki temu Polacy czytali do drugiej połowy 1938 roku praktycznie wszystkie depesze zdobyte w ramach nasłuchu. Pomocne były w tym kolejne narzędzia budowane przez trójkę kryptologów: płachty Zygalskiego’, cyklometr’, czy niezwykle skuteczna bomba Rejewskiego’.

Problem pojawił się dopiero we wrześniu 1938 roku, kiedy Niemcy rozbudowali maszynę, czyniąc narzędzia przygotowane przez Polaków nieskutecznymi.

Polskie dowództwo stanęło przed trudnym wyborem: zachować sekret dla siebie, czy podzielić się wiedzą z francuskimi i brytyjskimi partnerami? Kilka tygodni przed niemiecką agresją na Polskę, podczas spotkania w Pyrach polscy kryptolodzy zaprezentowali delegacjom z Paryża i Londynu wszystko, co wiedzieli – jak działa Enigma, w jaki sposób doszło do jej rozszyfrowania, a na koniec podarowali po jednej sztuce zrekonstruowanej maszyny.
Krótko po rozpoczęciu wojny trójka kryptologów… – cały artykuł na źródłowej stronie OKO.press♂

W grudniu 2022 r. obchodzić więc będziemy 90. rocznicę rozszyfrowania Enigmy.

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 25 stycznia – Dzień kryptologii – Polacy złamali szyfr „Enigmy”, ocalili 30 milionów ludzi

Kalendarium: 13 lutego 1980 r. zmarł genialny polski matematyk, Marian Rejewski, godzien dwóch nagród Nobla, z matematyki i tej pokojowej

Kalendarium: 15 lipca 1908 roku urodził się w Poznaniu Henryk Zygalski, matematyk i kryptolog, współautor złamania „Enigmy”

Kalendarium: 23 grudnia 1948 r. w Gmachu Fizyki Doświadczalnej w Warszawie postanowiono zbudować matematyczną maszynę cyfrową – komputer

Kalendarium: 21 lutego 2010 zmarł Jacek Karpiński, pionier współczesnej informatyki, twórca pierwszego mikrokomputera, polski Steve Jobs i Bill Gates w jednej osobie