Kalendarium: 16 grudnia 1740 wojska pruskie wkroczyły na ziemie śląskie, będące wówczas w monarchii Habsburskiej. Śląsk na ponad 100 lat znalazł się w granicach państwa pruskiego ♦ Tajemnice Piastów Śląskich ♦ Ile jest Śląska w Śląsku

16 grudnia 1740, wojska pruskie wkroczyły na ziemie śląskie, będące wówczas częścią monarchii Habsburskiej.  Starcie prusko-austriackie stało się nawet pretekstem rozpętania rywalizacji o zasięgu światowym, a Śląsk znalazł się na ponad 100 lat w granicach państwa pruskiego, a następnie Niemiec, do zakończenia I wojny światowej. – informuje portal PolskieRadio24.pl

○ Historyczne granice Śląska z podziałem na Dolny (kolor zielony) i Górny (kolor żółty) / autor: Kristian11345; Wikipedia 

Sankcja pragmatyczna

Źródeł konfliktu o Śląsk należy upatrywać w kryzysie monarchii Habsburskiej, który dotknął dynastię u progu XVIII wieku.

– Urządzenie wewnętrzne państwa Habsburgów oraz mądra polityka domu pozwalały mieć nadzieję, że niebezpieczeństwa zewnętrzne grożą Austrii tylko ze strony Turcji. W latach 40. XVIII wieku okazało się jednak, że poważnym problemem, bo prowadzącym do konfliktu międzynarodowego na szeroką skalę, może być także kwestia sukcesji – wyjaśniał prof. Rafał Habielski na antenie Polskiego Radia.

○ Księstwa śląskie w latach 1322–1331 / autor: Mix321; Wikipedia

Karol VI Habsburg nie posiadał męskiego potomka. Widmo śmierci monarchy bez naturalnego sukcesora tronu groziło interwencjami zagranicznymi, a nawet rozpadem państwa. By temu zapobiec, w 1713 roku wydał… ♂

(…)

Prusy spoglądają na Śląsk

– Zwłaszcza dla Prus, gdzie zaczął panować król Fryderyk II, rządy Marii Teresy okazały się sposobnym pretekstem do rozpoczęcia wojny prowadzonej z przekonaniem, że możne ona przynieść nie tylko istotne nabytki terytorialne, ale także nadwyrężyć pozycję Austrii – podkreślał historyk.

Śląsk był bogatą dzielnicą. Wynikało to w głównej mierze z urodzajnych ziem i dobrego klimatu Dolnego Śląska oraz przechodzących tędy od dawien dawna szlaków handlowych. Wartość pokładów węgla kamiennego Górnego Śląska została doceniona dopiero w XIX wieku. Przez wieki podzielony na małe piastowskie księstwa przechodził z rąk do rąk. Pod koniec XIV wieku stał się częścią królestwa Czeskiego, a później, wraz z nim, monarchii Habsburskiej.

Wojna o sukcesję austriacką

Pod koniec 1740 roku wojska Fryderyka II wkroczyły na Śląsk. Pretekstem do interwencji był konflikt religijny między w większości protestanckimi mieszkańcami dzielnicy, a katolickimi Habsburgami. Istotne znaczenie miał bitwa pod Małujowicami (Mollwitz)♂, w której Prusacy pokonali wojska habsburskie.

○ Atak armii pruskiej podczas bitwy pod Małowicami 1741 / źródło: Wikipedia

Starcie stało się punktem zwrotnym w dziejach tej części Europy. Stanowiło kamień węgielny mitu o niezwyciężonej pruskiej armii i początek ekspansji militarnej Prus.

Propagandowy sukces związany z bitwą pozwolił Fryderykowi II utworzyć… ♂

(…)

Odwrócenie losów wojny

To nie oznaczało końca austriacko-pruskiego konfliktu o bogatą dzielnicę. Wkrótce karta odwróciła się na korzyść Marii Teresy. Zaniepokojona zachwianiem równowagi sił na kontynencie Wielka Brytania opowiedziała się po stronie Habsburżanki.

– Kiedy wojska austriackie wkroczyły do francuskiej Lotaryngii, przeciw Habsburgom ponownie wystąpił Fryderyk II, który nie zdołał jednak tym razem osiągnąć takich sukcesów, jak w początku wojny – mówił gość Agnieszki Steckiej.

Po śmierci Karola VII, jego syn i następca Maksymilian zrzekł się roszczeń do korony cesarskiej. Tytuł powrócił do Habsburgów, a cesarzem został mąż Marii Teresy, który panował jako Franciszek I.

– Pomyślne załatwienie sukcesji w Niemczech nie oznaczało… ♂

(…)

Śląsk znów punktem zapalnym

Europa wyszła z konfliktu pokaleczona, ale nikt nie był zadowolony z uzyskanego wówczas kompromisu. Monarchowie szykowali się do kolejnego konfliktu. Doszło do odwrócenia sojuszy: Austria sprzymierzyła się z Francją, Prusy z Wielką Brytanią.

– Czas, który upłynął od zawarcia poprzedniego pokoju, posłużył Habsburgom do wzmacniania wojska. W Wiedniu powstała szkoła kadetów im Marii Teresy. Austria zaczęła dysponować liczną i dobrze wyekwipowaną armią – mówił prof. Rafał Habielski.

Do rozruchu tej machiny wojennej, gotowej do  potrzebny był odpowiedni pretekst. O dostarczenie go postarał się…♂

(…)

Wojna siedmioletnia

Do wojny chętnie przystąpili sojusznicy Marii Teresy i Fryderyka II. Tym razem nie chodziło o zachwianie równowagi europejskiej, a o rywalizację kolonialną głównych europejskich potęg. Ze względu na to, że po przeciwnych stronach barykady stanęły mocarstwa kolonialne – Wielka Brytania, Francja, Hiszpania i Portugalia – konflikt przybrał charakter światowy.

>>>  Wojna siedmioletnia – (pierwsza) wojna światowa  <<<

Wojna siedmioletnia, bo pod taką nazwą przeszła do historii, rozgrywała się w Europie, obu Amerykach, w Afryce wschodniej i Indiach.

○ Państwa biorące udział w wojnie siedmioletniej i ich kolonie. Kolor niebieski – Wielka Brytania, Prusy, Portugalia z sojusznikami, Kolor zielony – Francja, Hiszpania, Austria, Rosja, Szwecja z sojusznikami. Autor: Gabagool, źr. Wikmedia Commons/CC 3.0

Tymczasem w Europie chwiała się w posadach potęga państwa pruskiego. Połączone siły Austrii i Rosji zyskały przewagę nad Prusami. Monarchii groził upadek. I wówczas doszło do niebywałego w historii świata… ♂ – cały artykuł i audio nagrania na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl  – po kliknięciu na link 

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: W nocy z 2 na 3 maja 1921 r rozpoczęło się III Powstanie Śląskie – ostatni i zwycięski zryw Polaków na Śląsku

Kalendarium: 20 kwietnia 1873 urodził się Wojciech Korfanty, polityk i działacz społeczny, przywódca narodowy Górnego Śląska

Kalendarium: 27 grudnia 1918 r. wybuchło Powstanie Wielkopolskie. Niezwykłe zwycięstwo