Kalendarium: W nocy z 2 na 3 maja 1921 r rozpoczęło się III Powstanie Śląskie – ostatni i zwycięski zryw Polaków na Śląsku

„Zwycięstwo osiągniemy za wszelka cenę i nie ma takiego mocarza na świecie, który by mógł nas okuć ponownie w kajdany germańskie” – pisał 3 maja w odezwie do rodaków znany działacz społeczny, komisarz plebiscytowy Wojciech Korfanty, który stanął na czele śląskiej insurekcji. – informuje portal PolskieRadio24.pl

Polscy powstańcy podczas trzeciego powstania śląskiego 1921 r / źródło: Centralne Archiwum Wojskowe/ Wikipedia

W latach 1919-1921 ważyła się wtedy sprawa przynależności państwowej tego obszaru, należącego wcześniej do państwa niemieckiego. Powstanie niepodległej Polski w 1918 roku wzmogło działający tam polski ruch narodowy, zwalczany przez niemiecką administrację i wojsko.

>>> Posłuchaj audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu „Kronika polska” poświęconej III powstaniu śląskiemu.<<<

Pierwsze powstanie było następstwem niezadowolenia ludności polskiej z decyzji paryskiej Konferencji Pokojowej o przeprowadzeniu na Górnym Śląsku plebiscytu, mającego rozstrzygnąć o podziale tego terenu między Polskę i Niemcy. Rozpoczęte w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 powstanie zostało stłumione przez Niemców już 26 sierpnia.

II powstanie wybuchło w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 wobec próby opanowania obszaru plebiscytowego przez bojówki niemieckich nacjonalistów. Mimo pewnych sukcesów zakończyło się 25 sierpnia na rozkaz jego dowódców. Wymiernym efektem tych walk było m.in. wprowadzenie polsko-niemieckiej policji plebiscytowej oraz dopuszczenie nauczania w języku polskim.

Plebiscyt odbył się 20 marca 1921. W głosowaniu wydano zgodę na udział osób, które wcześniej wyemigrowały ze Śląska. W tym celu z Niemiec przyjechało 182 tys. emigrantów, z Polski -10 tys. Ostatecznie w plebiscycie wzięło udział ok. 97 proc. uprawnionych osób, z czego ok. 19 proc. stanowili wcześniejsi emigranci. Za przynależnością do Polski głosowała mniejszość, 40,3 proc. głosujących.

Komisja Plebiscytowa zdecydowała o przyznaniu prawie całego obszaru Niemcom. Na tę wieść wcześniejsze pojedyncze strajki niezadowolonych z trudnych warunków materialnych i bezrobocia mieszkańców regionu przekształciły się 2 maja w strajk generalny.

W nocy z 2 na 3 maja rozpoczęło się III powstanie.

Na jego czele stanął znany działacz społeczny, a wcześniej komisarz plebiscytowy Wojciech Korfanty.

Walki trwały dwa miesiące – powstańcy zdołali opanować prawie cały obszar plebiscytowy, później broniąc go przed siłami niemieckimi. Najpoważniejsze starcia miały miejsce… – cały artykuł na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl♂

► Wikipedia:  III powstanie śląskie:  – wystąpienie zbrojne trwające od 2/3 maja do 5 lipca 1921 r., mające na celu przyłączenie Górnego Śląska do Polski. Ostatnie z trzech powstań śląskich.

Powstanie to było jedną z pięciu polskich insurekcji zakończonych sukcesem. Wraz z dwoma powstaniami wielkopolskimi: z 1806 r. i z lat 1918–1919, powstaniem sejneńskim z 1919 r. oraz II powstaniem śląskim z 1920 r. jest zaliczane do zwycięskich powstań narodowych w historii Polski. …więcej informacji♂

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 20 kwietnia 1873 urodził się Wojciech Korfanty, polityk i działacz społeczny, przywódca narodowy Górnego Śląska

Kalendarium: 21 stycznia 1874 r. urodził się Wincenty Witospolski, działacz ruchu ludowego, trzykrotny premier Rzeczypospolitej Polskiej

Kalendarium: w nocy z 29 na 30 listopada 1830 wybuchło Powstanie listopadowe. Czy zryw był celowy? – Królestwo Polskie 1815-1830: półniepodległość czy państwo na niby?

Kalendarium: 22 stycznia 1863 r. wybuchło Powstanie styczniowe