Kalendarium: 7 stycznia 1882 r. zmarł Ignacy Łukasiewicz, aptekarz, wynalazca lampy naftowej, twórca przemysłu petrochemicznego

Jan Józef Ignacy Łukasiewicz^[1] (ur. 8 lub 23marca 1822 w Zadusznikach, zm. 7 stycznia 1882 w Chorkówce) – polski farmaceuta i przedsiębiorca, wynalazca lampy naftowej, pionier przemysłu naftowego w Europie, z zainteresowania chemik i fizyk; rewolucjonista i działacz niepodległościowy. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej herbu Łada. – podaje lead biogramu na Wikipedii.

Jako pierwszy na świecie wykorzystał na skalę przemysłową korzyści, jakie daje ropa naftowa. Bardzo sprawny organizator, z czasem dorobił się na ropie naftowej dużego majątku. Był również wielkim społecznikiem. Propagował zakładanie sądów, budowę dróg i mostów, szkół, szpitali itd., finansując wiele inicjatyw z własnej kieszeni, walczył z biedą i alkoholizmem w regionie, tworzył kasy zapomogowe i fundusze emerytalne. Dążył do rozwoju rodzącego się tam przemysłu naftowego, nie skupiając go całkowicie w swoich rękach, lecz namawiając i pomagając w tworzeniu również innych firm.

Wynalazek Łukasiewicza wyparła, opatentowana w 1879 roku, żarówka elektryczna Edisona. Jednak na prekursorskich dokonaniach Łukasiewicza opiera się niemal całkowicie historia rozwoju w XX wieku.

…

Urodzonego 8 marca 1822 Łukasiewicza ku chemii pchnęła trudna sytuacja w domu. – Na początku lat 30. Łukasiewicz uczył się w gimnazjum w Rzeszowie. Po śmierci ojca Łukasiewicz przerwał naukę w szkole i rozpoczął praktykę jako uczeń w jednej z aptek w Łańcucie – mówił prof. Andrzej Notkowski w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu „Kronika niezwykłych Polaków”. – na portalu Polskie Radio 24

We Lwowie czy Gorlicach?

W roku 1852 wraz z Janem Zehem otrzymał naftę oczyszczoną. – Była to pierwsza przeprowadzona metodami naukowymi destylacja ropy na świecie – wyjaśniał historyk.

Miejsce zapalenia pierwszej na świecie ulicznej lampy naftowej w Gorlicach / fot. Delimata ; Wikipedia

30 marca 1853 w oknie wystawowym apteki Pod Złotą Gwiazdą we Lwowie zapłonęła pierwsza lampa naftowa. Niektórzy uważają, że wynalazek został upubliczniony najpierw w Gorlicach, a nie we Lwowie. – W latach 1853-1856 Łukasiewicz, jako stały mieszkaniec i prowizor aptekarski, w swojej aptece w Gorlicach destylował ropę naftową, konstruował lampy naftowe. W Gorlicach zatem, a nie we Lwowie zabłysła pierwsza lampa naftowa na świecie – słyszymy w audycji „Fakty i ciekawostki z życia Ignacego Łukasiewicza”.

Znaczenie wynalazku uświadomić można sobie, gdy wspomni się, że od 31 lipca 1853 lampami naftowymi oświetlono szpital we Lwowie. Jeszcze tej samej nocy została przeprowadzona pierwsza nocna operacja przy tym oświetleniu. Jedna lampa dawała światło o sile równej temu, jakie zapewniało 10-15 świec.

Dobry pracodawca

W 1854 roku Łukasiewicz rozpoczął prace górnicze w Bóbrce. Dwa lata później rezolutny aptekarz-konstruktor założył pierwszą na świecie rafinerię w Ulaszowicach pod Jasłem. Część dochodów przekazywał na cele charytatywne i modernizację regionu. Przy swojej kopalni i rafinerii otworzył prototyp ubezpieczalni pracowniczej.

Społecznik i polityk

Twórca przemysłu naftowego nie ograniczał swojej działalności do spraw biznesowych. Był też społecznikiem. Już w młodości Łukasiewicz związał sie z organizacjami niepodległościowymi. Jako dojrzały człowiek, pod koniec życia został wybrany do Sejmu Galicyjskiego.

-Dzięki działalności Łukasiewicza na forum parlamentarnym, Sejm Galicyjski przyznał pierwsze poważne… – cały artykuł i audycja o Ignacym Łukasiewiczu, pionierze przemysłu petrochemicznego – na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl

4 Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego  Łukasiewicza w Bóbrce – Kopalnia ropy naftowej w Bóbrce, obecnie Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza – otwarta w 1854 roku i nadal działająca, kopalnia ropy naftowej w Bóbrce w Gminie Chorkówka, koło Krosna. Jej założycielami byli Ignacy Łukasiewicz, Tytus Trzecieski i Karol Klobassa-Zrencki.

Jarosław Kruk:  ” Ponoć do końca XIX wieku mówiono, że drogi w Małopolsce wybrukowane są guldenami Łukasiewicza” – zrozumiałem to dopiero 3 lata temu, w trakcie zwiedzania Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego  Łukasiewicza w Bóbrce koło Krosna. Dopiero wtedy luźne fakty złożyły mi się w cały obraz i dotarło do mnie, że to właśnie tu na Podkarpaciu Łukasiewicz zapoczątkował kolejną po epoce kamienia łupanego, brązu, stali –  epokę ropy naftowej, i że to tu był pra Texas i pierwsi szejkowie naftowi. Dzięki lukratywnym dochodom z ropy naftowej powstały wielkie fortuny i Lwów stał się zamożnym miastem i drugą stolicą Polaków.
Bóbrka – mała wioseczka o ogromnej roli w historii, kilka kilometrów od słynącego szkłem Krosna – warto odwiedzić.

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 31 lipca 1853 r. w szpitalu we Lwowie została przeprowadzona pierwsza na świecie nocna operacja przy świetle lamp naftowych. Początek przemysłu naftowego

PR1: „Cudowna lampa Łukasiewicza”. Słuchowisko w ramach cyklu „Dzieci bliżej historii”

Czy wiesz, że: Najstarsza na świecie kopalnia ropy naftowej znajduje się… w Bóbrce koło Krosna | I❤️PL

Kalendarium: 6 lipca 1904 zmarł Witold Zglenicki inżynier, biznesmen i filantrop, prekursor morskiego nafciarstwa. Polak bogaty jak Nobel

19 lutego: Dzień Nauki Polskiej