Kalendarium: 18 marca 1596 król Polski Zygmunt III Waza zadecydował o przeniesieniu stolicy z Krakowa do Warszawy

Na decyzję polskiego króla wpłynęły przede wszystkim względy praktyczne. Inkorporacja Mazowsza do Rzeczpospolitej, która została zatwierdzona 24 grudnia 1529 roku na sejmie walnym w Piotrkowie, zaowocowała rozwojem Warszawy. Na znaczeniu zyskał handel wiślany, który przyciągnął do miasta licznych kupców, rzemieślników oraz szlachtę wraz z ich kapitałem. Rosnący dobrobyt obywateli doprowadził do rozbudowy przyszłej polskiej stolicy – XVI wieku powstał m.in. barbakan (oryginalna budowla nie zachowała się do naszych czasów, obecnie możemy podziwiać jedynie jej powojenną rekonstrukcję).

>>> Tajemnica początków Warszawy. Kiedy powstała dzisiejsza stolica Polski?  <<<
PolskieRadio.pl [17.03.2023]: – Wobec niezachowania się dokumentu lokacyjnego, początki Warszawy giną w mrokach dziejów. Według prof. Tomasza Jasińskiego założenie miasta lokacyjnego wiązało się z decyzją księcia mazowieckiego Bolesława II i jego synów – Siemowita II i Trojdena I – którzy porozumieli się z kupcami toruńskimi. To właśnie dzięki inicjatywie toruńskich kupców powstał w 1309 r. nowy szlak handlowy łączący Toruń z Rusią. Warszawa była niezwykle istotnym punktem na tej trasie. Rok później doszło do formalnego założenia miasta. Warszawa jest bardzo trudnym okresem badawczym. Historycy datowali jej narodziny od…♂

Pod koniec stulecia Warszawa z małego, prowincjonalnego ośrodka miejskiego przeistoczyła się w jedno z ważniejszych centrów artystycznych i kulturalnych Rzeczpospolitej. W mieście coraz częściej i dłużej przebywał król Zygmunt August wraz ze swoim dworem, co podniosło rangę Warszawy. W 1569 roku natomiast zawarto unię lubelską, która doprowadziła do scalenia Litwy oraz Korony i utworzenia nowego państwa – Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Powołano do życia wspólny sejm walny, którego głównym miejscem obrad stała się właśnie Warszawa (co trzeci sejm miał się odbywać w Grodnie). Oba te elementy sprawiły, że do miasta zaczęło przyjeżdżać coraz więcej wybitnych przedstawicieli polskiej kultury, nauki i polityki – m.in. pisarz Jan Frycz Modrzewski czy historyk Stanisław Orzechowski.

○ Plac Zamkowy w Warszawie, 27.05.2017 / autor: Maksym Kozlenko, źródło: Wikimedia Commons♂

Warto podkreślić, że w okolicach Warszawy odbywały się także wolne elekcje – w 1573 roku we wsi Kamion (obecnie część Pragi Południe) powołano na polski tron Henryka Walezego, a dwa lata później na polu koło wsi Wielka Wola (obecnie jedna z dzielnic Warszawy) na nowego władcę Rzeczpospolitej wybrano Stefana Batorego.

Nieoficjalna polska stolica

Na przełomie XVI i XVII wieku Warszawa była więc już miastem o wysokiej randzie. Pod względem geograficznym była także… – cały artykuł i radiowe audycje tematyczne na źródłowej stronie PolskieRadio.pl♂