Kalendarium: 3 czerwca 1605 zmarł Jan Zamoyski. Kanclerz równy królom. Najpotężniejszy Polak wszechczasów?

Gdy zaczynał karierę, miał w posiadaniu 4 wsie. Skończył z 23 miastami i 819 wsiami zespolonymi w Ordynację Zamojską, która formalnie przetrwała do 1945 roku. – Dzięki swej energii, zdolności panowania nad tłumem oraz umiejętności dostosowania się do sytuacji, potrafił zrobić karierę, jaka nie stała się udziałem chyba nikogo innego w skali europejskiej – o drugiej osobie w państwie za panowania czterech królów mówił w Polskim Radiu  prof. Henryk Wisner.

○ Portret hetmana Jana Zamoyskiego , ~1602, Jan Szwankowski , Lwowska Narodowa Galeria Sztuki / Wikipedia♂

Ojciec Jana, Zygmunt Zamoyski, kasztelan chełmski, zadbał o staranne wykształcenie syna. Urodzony 19 marca 1542 Jan pobierał nauki na najlepszych ówczesnych uniwersytetach: w Paryżu, Strasburgu i Padwie (gdzie wybrano go nawet rektorem).

Wykształcony, obyty w świecie szlachcic powrócił do kraju i objął funkcję sekretarza Zygmunta Augusta. Był najbliższym współpracownikiem ostatniego Jagiellona i w sposób naturalny stał się dziedzicem jego myśli politycznej. Dopomogła mu w tym popularność wśród średniej szlachty, z której sam pochodził. Jego znaczenie wzrosło po śmierci monarchy, kiedy to projektował zasady wolnej elekcji. Jan Zamoyski był bez wątpienia produktem swoich czasów.

– Wytworzyła się pustka, w której ludzie zdolni zyskali warunki do działania – podkreślał prof. Wojciech Tygielski, który wcielił się w rolę obrońcy kanclerza w audycji PR Andrzeja Sowy z cyklu „Na historycznej wokandzie”.

○ Rynek w Zamościu, 2011  / fot. Centymetr, Wikipedia♂

Do szczytu potęgi Zamoyski doszedł w czasie panowania króla Stefana Batorego. Monarcha był mu wdzięczny za poparcie, jakie założyciel Zamościa uzyskał dla niego u średniej szlachty. Zamoyski stał się wówczas nieformalnym wicekrólem państwa.

Jako polityk skutecznie… – cały artykuł i audioplik audycji na źródłowej stronie Polskiego Radia – po kliknięciu na link

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 13 maja 1901 roku urodził się rotmistrz Witold Pilecki

Kalendarium: 3 maja 1791 Sejm Wielki uchwalił Konstytucję – pierwszą polską ustawę zasadniczą. Busko-Zdrój AD2020: @, kameralnie