Kalendarium: 24 listopada 1947 roku, rozpoczął się w Krakowie przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, pierwszy proces oświęcimski. Stanęło przed nim 40 osób, m.in. Arthur Greiser, Ludwig Fischer, Rudolf Hoess i członkowie załogi obozu śmierci Auschwitz

24 listopada 1947 r. przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Krakowie stanęło 40 członków załogi niemieckiego obozu Auschwitz, w tym były komendant Arthur Liebehenschel. Był to największy w Polsce proces niemieckich zbrodniarzy. Zapadło 21 wyroków śmierci. – informuje portal dzieje.pl

○ Posiedzenie Najwyższego Trybunału Narodowego w sali Muzeum Narodowego. Kraków, 24.11.1947. Fot. PAP/CAF / źródło: dzieje.pl♂

Pierwsze śledztwo w sprawie Auschwitz

Po wyzwoleniu obozu, wiosną 1945 roku, w sprawie funkcjonowania niemieckiej „fabryki śmierci” ruszyło polskie dochodzenie. Prowadził je sędzia śledczy Jan Sehn’.

Wykształcony przed wojną (rocznik 1909), znakomity krakowski prawnik już 6 kwietnia 1945 roku dołączył do grona członków Komisji dla Badania Zbrodni Niemiecko-Hitlerowskich w Oświęcimiu. Razem z sędzią Sehnem działali w niej inni prawnicy oraz m.in. ludzie kultury. Wśród nich pisarka Zofia Nałkowska, która doświadczenia z pracy w komisji wykorzystała podczas pisania wstrząsających opowiadań, wydanych później pod wspólnym tytułem „Medaliony”.

Sowieci kradli dokumenty

W maju 1945 roku, po wielu tygodniach przesłuchań świadków, Sehn razem ze swoimi współpracownikami pojechał na pierwszą wizję lokalną do Oświęcimia. Później jeździł tam wielokrotnie. Jak wspominała w roku 1990 najbliższa współpracowniczka sędziego Sehna – Krystyna Szymańska – była przerażona wszystkim, co zobaczyła na terenie byłego obozu.

Sędzia Sehn, prowadząc śledztwo na terenie byłego KL Auschwitz-Birkenau, miał przede wszystkim do czynienia z sowieckimi żołnierzami, którzy w tamtym czasie zarządzali terenem tzw. obozu macierzystego, czyli KL Auschwitz I. Wiązało się to z licznymi przeszkodami w zbieraniu materiałów związanych z popełnieniem masowych zbrodni.

– Nie wszystkie znalezione przez nas akta obozowe – wspominała Krystyna Szymańska – udało nam się wywieźć do Krakowa. Część z nich ukradli nam Rosjanie. (…). Gdy sędzia Sehn dowiedział się o tym, zlecił mi, abym udała się do znajdującej się w Krakowie, w budynku szpitala imienia Gabriela Narutowicza, wojskowej placówki radzieckiej i interweniowała u kompetentnej w tej sprawie Rosjanki, kapitan Wyszyńskiej. Dotarłam do niej i upomniałam się o wymienione [przez sędziego Sehna] dokumenty. Powiedziałam jej, że dotyczą one przede wszystkim Polaków, że stanowią naszą polską własność i powinna nam je zwrócić. Kapitan Wyszyńska nie spełniła jednak naszego życzenia. Stwierdziła krótko: „Nie! To są łupy wojenne i nie oddamy ich”. W ten sposób… – cały artykuł na źródłowej stronie PolskieRadio24.pl ♂

◙ Podobne informacje:

Kalendarium: 12 listopada 1921 r. w Żytomierzu urodził się Tadeusz Borowski, poeta, prozaik, publicysta, jeden z najbardziej znaczących pisarzy polskiej literatury powojennej, więzień niemieckich obozów śmierci Auschwitz i Dachau

18 mln zł z „Polskiego Ładu” trafiło do gminy Busko-Zdrój. Z tego 8.2 mln pójdzie na przedszkola, 6.7 mln na kanalizację wsi, a 3.316.700 zł na rewitalizację ratusza… | 🟥 JKR: …który jest zachowanym reliktem Gestapo/SS

KTT: „Miejsca kaźni na terenie Kreishauptmannschaft Busko (dystrykt Radom) w latach 1939-1945” – artykuł w czasopiśmie „Niepodległość i Pamięć”

PH: Zbrodnie Wehrmachtu we wrześniu 1939 r. na terenie powiatu stopnickiego (buskiego)

KTK: Ofiary terroru niemieckiego spoczywające na cmentarzu parafialnym w Busku-Zdroju

KTK: Rozstrzelane wesele w Janinie, 19 lipca 1943 – nieznane fakty z powiatu buskiego w czasie II wojny światowej

Kalendarium: 4 września 1943 r. w Lesie Wełeckim Niemcy rozstrzelali ośmiu mężczyzn z powiatu buskiego

KTK: Egzekucja Zofii Dytkowskiej i Heleny Żurkiewicz w październiku 1943r. na cmentarzu żydowskim w Busku-Zdroju

KTK: Egzekucja dokonana przez Niemców 13 kwietnia 1944 r. w Lesie Wełeckim k. Buska-Zdroju

KTK: Akcje odbicia więźniów z niemieckich więzień i aresztów na terenie Kreishauptmannschaft Busko

KTK: Akcja w willi „Trzy Róże” w Busku-Zdroju, 22/23 lipca 1944 r.

KTK: Mieszkańcy Kreishauptmannschaft Busko w KL Auschwitz-Birkenau

KTK: Represje niemieckie wobec nauczycieli na terenie Kreishauptmannschaft Busko w latach 1939-1945

KTK: Zbrodnie okupanta niemieckiego w Lesie Wełeckim koło Buska-Zdroju

Kalendarium: 19 lipca 1944 r. Niemcy dokonali dużej zbiorowej egzekucji w Lesie Wełeckim koło Buska-Zdroju. Wśród rozstrzelanych osób byli również członkowie AK i BCH

77. rocznica egzekucji w Lesie Wełeckim. Prelekcja historyczna i uroczystości upamiętniające jej ofiary. Busko-Zdrój, 16 lipca 2021 [VIDEO]

Kalendarium: 13 kwietnia 1945 Niemcy spalili żywcem w murowanej stodole w Gardelegen 1016 osób, w większości Polaków, na dzień przed wyzwoleniem